Peskov deyir Priqojina qarşı işə xitam veriləcək və o "Belarusa gedəcək"

Priqojinə qarşı cinayət işinə xitam veriləcəyi bildirilir. Bu barədə TASS Rusiya prezidentinin mətbuat katibi Dmitri Peskova istinadən məlumat yayıb.

Peskovun dediyinə görə Priqojin “Belarusa gedəcək”.

***

Rusiya paytaxtına çatmağa təxminən 200 kilometr qalmış "Vaqner" rəhbəri Priqojin Moskvaya doğru hərbi karvanın hərəkətini dayandrdığını bəyan edib.

Onun bu addımı atmasından əvvəl Belarus rəhbəri Lukaşenkonun mətbuat xidməti məlumat yayaraq bildirib ki, Lukaşenko Putinlə razılaşdırandan sonra Yevgeni Priqojinlə danışıqlar aparıb və onunla “Rusiya ərazisində qanlı qırğın törətməyin yolverilməzliyi haqqında” razılığa gəliblər.

Bu məlumatın yayılmasından bir qədər sonra Priqojin audiomüraciətində "Vaqner " hərbi karvanını Moskvadan 200 km aralıda yerləşdirdiyini və “səhra düşərgələrinə” getdiklərini bildirib. Buna səbəb kimi o, qan tökmək istəməməsini əsas gətirib. Amma Lukaşenko ilə razılaşmalardan bəhs etməyib.

"Vaqner" gecə tutduqları Roston-na -Dondan da çıxmağa hazırlaşdığını bildirib.

Yerli media "Vaqner" döyüşçülərinin qarşısını almaq üçün qazılan yolkənarı səngərlərin artıq doldurulmağa başlandığını yazır.

‘Vaqner’-çilərin Rostov-na-Dondan sonra Voronejdeki hərbi obyektləri də nəzarətə aldığı bildirir

Rusiyanın Rabitə, İnformasiya Texnologiyaları və Kütləvi Rabitələrə Nəzarət Federal Xidməti (Roskomnadzor) Yevgeni Priqojin rəhbərlik etdiyi “Patriot” media qrupunun internet resurslarına girişi bloklayıb. Söhbət xüsusilə RİA "FAN", "Xalq xəbərləri" və VKontakte şəbəkəsindəki PMC-lərlə əlaqəli resurslardan gedir.

"Vaqner"in Rusiyanın Yelets şəhərinə çatdığı bildirilir

"Vaqner" in hərbi texnika karvanının Lipetsk vilayətinin Yelets şəhərinə çatdığı bildirilir. (Bu şəhərdən paytaxt Moskvaya təxminən 450 km.) Gələn məlumatlara görə, şəhərın özündə polis əsas giriş-çıxış yollarını bağlayıb.

Lipetsk vilayətinin qubernatoru İqor Artamonov "Vaqner"ə məxsus texnikanın bölgədə hərəkətini təsdiqləyib. Bununla yanaşı rəsmilər vəziyyətin nəzarət altında olduğunu bildiriblər.

Priqojin deyir təslim olmaq fikirində deyilik

"Biz öz vətənimizin vətənpərvərləriyik, biz vaqnerçilər vuruşmuşuq və vuruşuruq. Və heç kim nə prezidentin, nə FSB-nin, nə də başqasının tələbi ilə təslim olmaq fikrində deyil", - Priqojin Rusiya prezidenti Vladimir Putinin xalqa müraciəti zamanı səsləndirdiyi fikirlərə belə reaksiya verib.

Beynəlxalq reaksiyalar

Avropa İttifaqı Rusiyadakı vəziyyəti izləyir və baş verənləri Rusiyanın daxili işi hesab edir. Bu barədə Avropa Komissiyasının nümayəndəsi “Vaqner” PMC-nin təsisçisi Yevgeni Priqojinin üsyan çağırışlarını şərh edərkən bildirib.

Polşa prezidenti Anjey Duda isə Rusiyadakı vəziyyətlə bağlı hökumət başçısı və ölkənin Milli Müdafiə Nazirliyi ilə məsləhətləşmələr apardığını bildirib. O, Rusiyada baş verənlərin daimi müşahidə altında olduğunu deyib

Böyük Britaniyanın Müdafiə Nazirliyi Priqojinlə bağlı hadisələri son dövrlərdə Rusiya dövlətinə qarşı ən ciddi çağırış adlandırıb.

Ağ Evin Milli Təhlükəsizlik Şurasının nümayəndəsi Adam Hodc (Adam Hodge) “Amerikanın səsi” radiosuna müsahibəsində bildirib ki, Vaşinqton vəziyyəti izləyir.

“Biz müttəfiqlər və tərəfdaşlarla məsləhətləşəcəyik”, - Ağ Ev nümayəndəsi bildirib.

***

Reuters "Vaqner" muzdlularının Voronejdə də bütün hərbi obyektlərə nəzarəti ələ keçirdiyini yazır.

Agentlik Rusiya xüsusi xidmət orqanlarındakı mənbəyə istinad etdiyini bildirir.Bundan əvvəl Voronej vilayətində antiterror əməliyyatı rejimi tətbiq edilib.

***

Rusiyanın Moskva şəhərində, eləcə də Moskva və Voronej vilayətlərində "antiterror əməliyyatı" rejimini tətbiq edilib. Bu barədə RİA Novosti məlumat yayıb. Bundan başqa o da qeyd olunur ki, Tula vilayətində “antiterror tədbirlərinin gücləndirilməsi ilə əlaqədar” yerli hakimiyyət həftəsonuna planlaşdırılan bütün kütləvi tədbirləri ləğv edib.

Baş verən hadisələrlə bağlı Rusiya prezidenti Vladimir Putin xalqa müraciət edib. O çıxışında indi baş verənləri 1917-ci il inqilabı ilə müqayisə edib, bunun xarici düşmənlərin Rusiyanı daxildən dağıtmaq planı olduğunu deyib.

Onun sözlərinə görə, ölkənin dağıdılmasına yönəlik bu hadisə orduya və xalqa arxadan vurulan zərbədir. "...belə zərbə Rusiyaya 1917-ci ildə, ölkə birinci dünya müharibəsində olduğu ərəfədə vurulub, onun qələbəsini oğurlayıblar...bu dövlətçiliyin məhv olması, böyük ərazilərin itirilməsi və vətəndaş müharibəsilə nəticələnib."

Putin Rostov-na-Donda mülki və hərbi hakimiyyət orqanlarının işinin praktiki olaraq əngəlləndiyini etiraf edib.

"Rostov-na-Donda vəziyyəti sabitləşdirmək üçün qətiyyətli addımlar atılacaq...", - Putin bildirib.

Priqojin deyir Rostov-na-Dondakı hərbi obyektlərə vaqnerçilər nəzarət edir

Priqojin Rostov-na-Dondakı bütün hərbi obyektlərin artıq "Vaqner"in nəzarətində olduğunu bildirir.

Priqojinə yaxın teleqram kanallarının yazdığına görə, "Vaqner" rəhbəri bildirib ki, Rusiyanın müdafiə naziri Sergey Şoyqu və Rusiya Ordusunun Baş Qərargah rəisi Valeri Gerasimov onlara verilməsə Rostov-na-Donu blokadaya alıb sonra Moskvaya getmək niyyətindədirlər.

Videoda Priqojin Rusiya müdafiə nazirinin müavini Yunus-Bek Yevkurov və bir gün əvvəl vaqnerçilərə müraciət edərək, baş verənləri dövlət çevrilişi cəhdi adlandıran general Vladimir Alekseyevlə danışır. Videonun Rostov-na-Dondakı Cənub Hərbi Dairəsinin qərargahının həyətində lentə alındığı bildirilir.

Vaqnerçilər artıq Voronejə daxil olduqlarını bildirirlər.

Şahidlər və "Vaqneritlər" özləri PMC döyüşçülərinin nizami ordu əsgərlərinin müqaviməti ilə qarşılaşmadan Rostov-na-Don küçələrində sürdüyü videoları dərc edirlər.

***

"Vaqner" muzdlu döyüşçülərinin rəhbəri Yevgeni Priqojin şənbə günü gecə saat 01:00 radələrində Rostov-na-Dona daxil olduqlarını bəyan edib. Bu məlumatın rəsmi təsdiqi olmasa da sosial şəbəkələrdə "Vaqner"çilərin Rostova daxil olduğu iddia olunan videolar yayılmaqdadır.

Priqojinin iddiasına görə, sərhədçilər və digər əsgərlər onların irəliləməsinə mane olmayıblar, əksinə mehribanlıqla qarşılayıblar.

Priqojinin sözlərinə görə, Rusiya Baş Qərargahı "Vagner" karvanına qarşı havadan zərbə endirmək əmri versə də pilotlar bu əmri yerinə yetirməkdən imtina ediblər.

Priqojin axşam saatlarında onlara atəş açan iki helikopterin vurulduğunu bildirib.

Hələki bu məlumatları müstəqil və rəsmi mənbələrdən təsdiqləmək mümkün olmayıb.

Rostov-na-Don və Krasnodar diyarından gələn xəbərlərə görə, ictimai müşahidə kameralarının fəaliyyəti dayandırılıb. Yerli nəşrlər Rostov-na-Dona girişlərin bağlandığını, yollara hərbi texnikaların çıxarıldığını yazır.

Rostov vilayətinin qubernatoru Vasili Qolubev telegram kanalında yazıb ki, hüquq-mühafizə orqanları region sakinlərinin təhlükəsizliyini təmin etmək üçün lazım olan tədbirləri görməkdədirlər.

Şənbə günü, iyunun 24-ü səhər saat 5 radələrində Voronej vilayətinin hökuməti sakinlərə "hərbi texnika karvanının M-4 Don şossesi ilə hərəkət etdiyini" bildirib və vətəndaşları müvəqqəti həmin yoldan istifadə etməməyə çağırıb.

Amma xəbərdarlıqda hərbi karvanın hansı quruma məxsus olduğu deyilməyib.

Rostov kanalı 161.ru-nun şənbə günü səhər tezdən yazdığına görə, kamuflyaj geyimli naməlum şəxslər Cənub Hərbi Dairəsinin qərargahını, şəhərin mərkəzindəki polis idarəsini, Daxili İşlər Nazirliyinin və FSB-nin regional idarələrini mühasirəyə alıb.

OSINT layihəsinin yaradıcısı Ruslan Leviev isə bildirib ki, videoda görünənlər “Vaqnerçilər” yox, Rusiya ordusunun hərbçiləridir.

TASS xəbər agentliyinin yaydığı fotolarda isə onların "vaqnerçilər" olduğu vurğulanır. Yerli hakimiyyət orqanları hələki yayılan video və digər məlumatları şərh etməyiblər.

Moskvaın meri Serqey Sobyanin isə Moskvada antiterror tədbirlərinin həyata keçirildiyini və yollarda nəzarətin gücləndirildiyini deyib.

İyunun 23-də "Vaqner" rəhbəri Yevgeni Priqojin Rusiya qoşunlarının onun bölmələrinin arxa cəbhəsinə raket zərbələri endirdiyini və çoxsaylı itkilərin olduğunu açıqlayıb.

O, Rusiya hərbi rəhbərliyini cəzalandırmaq üçün Moskvaya doğru hərəkətə başlaqdıqlarını bəyan edib.
Rusiya Müdafiə Nazirliyi isə Priqojinin mesajlarını saxta və təxribat adlandırıb. Rus generalları "Vaqner" döyüşçülərini Priqojinin əmrlərini yerinə yetirməkdən imtina etməyə çağırıblar.

Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidməti Priqojinə qarşı silahlı üsyana çağırış maddəsi ilə cinayət işi başlandığını elan edib. Bununla yanaşı Rostov vilayətində və Moskvada təhlükəsizlik tədbirləri gücləndirilib.

ABŞ prezidentinin milli təhlükəsizlik müşaviri Mayk Uolts və onun müavini Aleks Uonq istefa verib. Bu, martda "Signal" messencerində keçirilən gizli brifinqlə bağlı qalmaqala görə demokratların onların işini tənqid etməsi fonunda baş verib. O zaman Uolts səhvən gizli söhbətə kənar adamı – "The Atlantic" nəşrinin baş redaktoru Ceffri Qoldberqi əlavə etmişdi. Uolts baş verənlərə görə bütün məsuliyyəti öz üzərinə götürüb. Prezident Tramp əvvəlcə məmurun "dərs" aldığını söyləyərək onu istefaya göndərmədi.

İndi ABŞ prezidenti Uoltsu Birləşmiş Ştatların BMT-dəki daimi nümayəndəsi vəzifəsinə namizəd göstərib. Uoltsun vəzifələrini müvəqqəti olaraq dövlət katibi Marko Rubio icra edəcək.

Bu, Trampın ikinci prezidentlik müddətinin başlamasından bəri Ağ evdə ilk böyük istefadır. "Axios"a görə, xarici siyasətdə daha sərt xətt tərəfdarı kimi tanınan Uolts Tramp administrasiyasındakı bir çox insanla birgə işləməyə alışa bilmədi.

"Politico" jurnalının daha əvvəl xəbər verdiyi kimi, Uoltsu bu vəzifədə ABŞ prezidentinin xüsusi nümayəndəsi Stiv Uitkoff əvəz edə bilər. O, Ukrayna ilə Rusiya arasında sülh sazişi və İranın nüvə proqramı ilə bağlı danışıqlarda Trampı təmsil edir. Bu məlumat rəsmi olaraq təsdiqlənməyib.

Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskinin fərmanı ilə Milli Təhlükəsizlik və Müdafiə Şurasının sanksiyaların tətbiqinə dair qərarı qüvvəyə minib. Bu barədə Prezident Ofisinin saytında məlumat verilib.

Sanksiya siyahısına 15 fiziki və 36 hüquqi şəxs daxil edilib. Onların arasında bloqer Miroslav Oleşko, Ukrayna Prezidenti Ofisinin sabiq ştatdankənar müşaviri Aleksey Arestoviç, eləcə də Zelenskinin 'Joker' adlı bioqrafiyasını yazmış politoloq Konstantin Bondarenko var.

Rusiyanın genişmiqyaslı müharibəsi başlayandan sonra Arestoviç Ukrayna prezident aparatının müşaviri kimi məşhurlaşıb. O, 2023-cü ilin yanvarında bloqer Mark Feyqinlə canlı yayımda Dneprdə yaşayış binasına düşən və 44 nəfərin ölümünə səbəb olan Rusiya raketinin Ukrayna hava hücumundan müdafiə qüvvələri tərəfindən vurulduğunu iddia etdikdən sonra istefa verib. Ukrayna Müdafiə Nazirliyi bu məlumatı təkzib edib.

Ukraynada Arestoviçə qarşı iki cinayət işi açılıb: zorakılıq və milli dözümsüzlüyü təbliğ edən materialların hazırlanması, yayılması və cinayət əməli haqqında bilərəkdən yalan məlumat vermə.

Hazırda Arestoviç ölkə xaricindədir.

ABŞ-də 72 senator Rusiyanın sülh danışıqlarından imtina etdiyi təqdirdə ona qarşı sərt sanksiyaların tətbiqini nəzərdə tutan qanun layihəsini dəstəkləyib. "Bloomberg" xəbər verir ki, bu barədə təşəbbüsün müəlliflərindən biri, respublikaçı senator Lindsi Qrem məlumat verib.

"The Wall Street Journal"ın yazdığına görə, sənədin həmmüəlliflərinin sayı 60 nəfəri keçib, bu da onun Senatda qəbul olunması üçün kifayət edir. Qanun layihəsini imzalayanlar arasında hər iki partiyanın liderləri — respublikaçı Con Tyun və demokrat Çak Şumer də var.

Qrem ümid edir ki, həftəsonuna qədər sənədin həmmüəlliflərinin sayı 67-yə çatacaq. Bu isə qanunla bağlı prezident Donald Trampın mümkün vetosunun qarşısını almağa imkan verəcək. "Məqsəd prezidentə kömək etməkdir", –Trampın yaxın müttəfiqi sayılan senator Qrem bildirib.

Qanun layihəsi həm ilkin, həm də ikinci dərəcəli sanksiyaları nəzərdə tutur. Xüsusilə, Rusiya nefti, qazı, uranı və ya neft məhsullarını alan ölkələrdən idxala 500 faizlik gömrük rüsumlarının tətbiqi təklif olunur. O, həmçinin Amerika banklarına Rusiya hökuməti ilə əlaqəli qurumlara investisiya qoymağı və ABŞ vətəndaşlarına Rusiya dövlət istiqrazlarını almağı qadağan etməyi təklif edir.

ABŞ dövlət katibi Marko Rubio aprelin 30-da sosial media hesabında bildirib ki, üç il yarımdır Belarusda həbsdə olan ABŞ vətəndaşı Yuras Zyankoviç azadlığa buraxılıb.

Belarusda doğulub böyüsə də, hazırda ABŞ vətəndaşı olan Zyankoviç vəkildir. O, 2021-ci ilin aprelində həbs edilib və daha sonra Aleksandr Lukaşenko hökumətini devirməyə cəhddə ittiham olunaraq sərt rejimli həbsxanada cəzasını çəkməklə 11 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.

Ona qarşı siyasi motivli ittihamlar Belarus və Rusiya dövlət kəşfiyyat xidmətlərinin iddialarına əsaslanıb. İnsan haqları təşkilatları, o cümlədən "Vyasna" Zyankoviçi siyasi məhbus elan edib.

Zyankoviç daha sonra iki əlavə cəza alıb: onlayn şərhlərinə görə 2022-ci ildə altı ay və həbsxana qaydalarına "şiddətli" itaətsizliyə görə 2024-cü ildə əlavə iki il.

Zyankoviç Belarusun ağır şəraiti ilə məşhur olan Moqilyov həbsxanasında saxlandığı müddətdə aclıq aksiyaları keçirib, təzyiqlər və sağlamlıq problemləri ilə üzləşib.

Zyankoviç iş üzrə yeganə təqsirləndirilən şəxs idi ki, günahını etiraf edib peşmançılıq ifadə etmişdi. O, Belarus müxalifət liderləri Rıqor Kastusyou və Alyaksandr Fyaduta ilə birgə mühakimə olunub. Kastusyou xərçəng xəstəsi olduğu üçün 2024-cü ildə azadlığa buraxılıb, sağlamlığında ciddi problemləri olan Fyaduta isə həbsdədir.

Zyankoviçin azadlığa buraxılması hələ də davam edən repressiyalar fonunda baş verir. Belarusda 1300-dən çox siyasi məhbus həbsdədir, 2020-ci ildəki mübahisəli prezident seçkisindən bəri isə 65 mindən çox insan saxlanılıb.

ABŞ hökuməti vətəndaşlarına Belarusa səfərdən çəkinməyi tövsiyə edir.

Üç həftə əvvəl isə ABŞ-də yerləşən Ukraynaya yardım təşkilatına 51 dollar ianə etdiyi üçün Rusiyada həbs olunan Rusiya-Amerika vətəndaşı Kseniya Karelina məhbus mübadiləsi nəticəsində azadlığa buraxılıb. O, Almaniya və Rusiya vətəndaşlığına malik Artur Petrovla dəyişdirilib. Petrovun mikroelektronika məhsullarını qanunsuz ixrac etdiyi iddia olunur.

Kremlin mətbuat xidməti bildirib ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putin "Volqoqrad Beynəlxalq Hava Limanına tarixi 'Stalinqrad' adının verilməsi haqqında" fərman imzalayıb.

Rusiya dövlət agentliklərinin xəbərinə görə, hava limanının adının dəyişdirilməsi ilə bağlı müraciəti Putinə Volqoqrad vilayətinin qubernatoru Andrey Boçarov çatdırıb. Aprelin 29-da Putinin regiona işgüzar səfərinin sonunda o, Boçarovla görüşüb.

Boçarov deyib ki, Volqoqrad vilayətinin sakinlər tez-tez ona hava limanına "doğru, fəxrli, cəsur, qəhrəman bir ad – 'Stalinqrad'" adının verilməsi tələbi ilə müraciət edirlər.

Aprelin əvvəlində "Fontanka" nəşri yazmışdı ki, Sankt-Peterburqdakı "Pulkovo" hava limanı 8-10 may tarixlərində "Leninqrad" adını alacaq. Nəşr qeyd etmişdi ki, eyni qərar üç gün müddətinə Volqoqrad hava limanına da tətbiq olunacaq və bu qərarlar Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 80 illiyi ilə əlaqədardır.

İranın ədliyyə qurumu bildirib ki, İsrailin xeyrinə casusluqda və 2022-ci ildə İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) yüksəkrütbəli zabitinin sui-qəsdində iştirakda ittiham olunan Möhsün Ləngərneşin edam olunub.

Aprelin 30-da yayılan rəsmi açıqlamada İranın ədliyyə qurumu Langərneşini İsrailin "yüksəkrütbəli casusu" kimi təqdim edib və onun İranda MOSSAD-ın bir neçə əməliyyatının həyata keçirilməsinə dəstək verdiyini bəyan edib.

Langərneşin 2022-ci ilin mayında SEPAH polkovniki Səyyad Xodayinin qətlə yetirilməsində iştirak etməkdə ittiham olunmaqla yanaşı, 2023-cü ilin yanvarında İsfahandakı hərbi zavoda dron hücumunun təşkilində də günahlandırılıb.

İranın ədliyyə qurumu həmçinin iddia edib ki, Langərneşin MOSSAD-ın yüksəkrütbəli kəşfiyyat zabitləri ilə iki dəfə, Gürcüstanda və Nepalda görüşüb. O, "yüksək səviyyədə təlim keçmiş agent" kimi təsvir olunub və onun genişmiqyaslı casusluq hazırlığı keçdiyi bildirilib.

Xaricdə yerləşən və İranda insan haqlarının vəziyyəti ilə bağlı xəbərlər hazırlayan HRANA agentliyi aprelin 28-də bildirib ki, Langərneşin işə yenidən baxılması üçün üç dəfə vəsatət qaldırıb, lakin hamısı rədd edilib.

Onun atası Məsud Langərneşin yayımladığı videomüraciətdə oğlunun "ədalətli məhkəmə prosesi olmadan" ölüm cəzasına məhkum edildiyini bildirib və işin ziddiyyətlər və hüquqi nöqsanlarla dolu olduğunu vurğulayıb.

HRANA xəbər agentliyi Möhsün Langərneşinə yaxın bir mənbəyə istinadən bildirib ki, o, həbsdə olarkən SEPAH polkovniki Xodayinin öldürülməsində iştirakını etiraf etməyə məcbur edilib, bu etiraflar güc tətbiqi və təzyiqlər altında alınıb.

SEPAH-ın qaranlıq fiqurlarından olan S.Xodayi Tehrandakı evinin qarşısında silahlı şəxslər tərəfindən öldürülüb. İsrail mediası Xodayini israilliləri və yəhudiləri öldürmək planlarının arxasında duran və bütün dünyada yəhudi maraqlarına zərbə vuran əsas fiqur kimi təsvir edib.

"Amnesty International" təşkilatı aprelin 29-da yayımladığı illik hesabatında bildirib ki, İran keçən il "hüquqi əsaslara dayanmadan" yüzlərlə insanı edam edib, hakimiyyət orqanları "ölüm cəzasından etirazçılara, müxaliflərə və etnik azlıqlara qarşı siyasi təzyiq aləti kimi istifadə edir".

Ukraynaya qarşı müharibədə Rusiya tərəfində vuruşan 600-ə yaxın Şimali Koreya əsgəri ölüb. Bu barədə Cənubi Koreya parlamentinin üzvləri ölkənin milli kəşfiyyat xidmətinin onlar üçün keçirdiyi brifinqdən sonra bildiriblər.

"Reuters"in xəbərinə görə, parlamentarilər məlumat verib ki, Şimali Koreya qüvvələri indiyədək ümumilikdə təxminən 4 min 700 itki verib – bu rəqəmə həm ölənlər, həm də yaralananlar daxildir.

Deputat Li Son Kvonun sözlərinə görə, bu ilin əvvəlindən Rusiyada olan qüvvələrdən təxminən 2 minə yaxın hərbi qulluqçu Şimali Koreyaya qaytarılıb. Cənubi Koreya kəşfiyyatı Pxenyanın Rusiyadakı kontingentinin 15 min hərbçidən ibarət olduğunu bildirir.

Cənubi Koreya kəşfiyyatı, hələlik, Şimali Koreya qoşunlarının yeni qrupunun Rusiyaya göndərilməsinə dair hər hansı əlamət aşkar etməyib, lakin bunun baş verə biləcəyini istisna etmir.

Şimali Koreya əsgərlərinin Rusiya-Ukrayna savaşına qatıldığını təsdiqləyir

Şimali Koreya ilk dəfə olaraq öz əsgərlərini Ukrayna ilə müharibədə iştirak etmək üçün Rusiyaya göndərdiyini rəsmən təsdiqləyib. "Yonhap" agentliyi Şimali Koreyanın Mərkəzi Xəbər Agentliyinə (KCNA) istinadən yazıb ki, Pxenyanın əsgər göndərməsi Şimali Koreya lideri Kim Çen Inın əmri ilə və bu ölkənin Moskva ilə imzaladığı qarşılıqlı müdafiə müqaviləsinə uyğun olaraq həyata keçirilib.

Şimali Koreyanın Mərkəzi Hərbi Komissiyasına istinad edən KCNA agentliyi yazıb: "Ukrayna hakimiyyətinin Rusiya Federasiyasına qarşı avantürist hücumunu dəf etmək və Kursk bölgəsini azad etmək əməliyyatları uğurla başa çatıb".

Media Kim Çen Inın bu qərarı Rusiya ilə "dostluğu və həmrəyliyi daha da gücləndirmək üçün müqəddəs bir missiya" kimi təsvir etdiyini sitat gətirib.

Şimali Koreyanın dövlət mediası yazıb ki, Kim Çen In tezliklə Pxenyanda "onların qəhrəmanlıq və şücaətini anan" bir abidənin ucaldılacağını bildirib.

Rusiya Şimali Koreya əsgərlərinin Ukraynaya qarşı müharibədə iştirakını ilk dəfə aprelin 26-da təsdiqləyib. Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi Valeri Qerasimov prezident Vladimir Putinə Kurskdakı vəziyyətlə bağlı məruzə edib və qeyd edib ki, "Şimali Koreya əsgərləri regionun azad edilməsində mühüm yardım göstəriblər".

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova da bildirib ki, "Rusiya KXDR-dən olan dostlarını heç vaxt unutmayacaq".

"Reuters" ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsünə istinadən xəbər verib ki, Dövlət Departamenti Şimali Koreyanın müharibədə birbaşa iştirakından narahatdır və Pxenyanı Rusiyaya hərbi yardımı dayandırmağa çağırır.

İranın Şəhid-Rəcai limanında aprelin 26-da baş vermiş partlayışda ölənlərin sayı 70-ə çatıb, mindən çox adam xəsarət alıb.

Daxili işlər naziri İsgəndər Momeni aprelin 28-də İran dövlət televiziyasına deyib ki, hadisəyə "təhlükəsizlik tədbirlərinə əməl edilməməsi və səhlənkarlıq" səbəb olub.

Limanın yerləşdiyi Hörmüzqan əyalətinin cənubunda böhranların idarə edilməsi ofisinin direktoru Mehrdad Həsənzadə dövlət televiziyasına bildirib ki, yaralıların əksəriyyəti artıq xəstəxanadan buraxılıb.

Aprelin 27-də, partlayışdan bir gün sonra, İranın fövqəladə halların idarə edilməsi üzrə xidmətinin sözçüsü Hüseyn Zəfəri bildirib ki, limandakı konteynerlərdə kimyəvi maddələrin düzgün saxlanılmaması partlayışa səbəb olub.

Açıq mənbə məlumatları göstərir ki, İran fevral və mart aylarında Çindən raket yanacağında istifadə edilən kimyəvi maddələri sözügedən limanda qəbul edib. Ancaq İran Müdafiə Nazirliyinin sözçüsü partlayış yerində hərbi məqsədlər üçün istifadə edilən hər hansı yükün, o cümlədən raket yanacağının saxlanıldığını təkzib edib.

"The New York Times" İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu (SEPAH) ilə əlaqəli adı açıqlanmayan mənbəyə istinadən yazıb ki, partlayan maddə raket yanacağının əsas komponenti olan natrium-perxloratdır.

İnsidentlə bağlı rəsmilərə qarşı tənqidlərin artması fonunda tanınmış iranlı kinorejissor Cəfər Pənahi "xalqın suverenliyini bərpa etmək" üçün beynəlxalq nəzarət altında referendum keçirməyə çağırıb. Pənahi Instaqram səhifəsində partlayışı "təxminən yarım əsrdir İranı məhvə aparan rejimin dağılmasının simvolu" kimi təsvir edib.

Şahid-Rəcai limanı strateji Hörmüz boğazının yaxınlığında yerləşir, ölkənin konteyner yüklərinin böyük hissəsi burada emal olunur.

Səudiyyə Ərəbistanı Tacikistan və Özbəkistanı elektron turist vizası ala bilən ölkələr siyahısından çıxarıb.

e-Visa dövlət portalı vasitəsilə elektron vizalar turist səfərləri və ümrə (həcc) ziyarətləri üçün verilir.

Tacikistan və Özbəkistan vətəndaşlarının bu imkandan məhrum edilməsinin səbəbi aydın deyil. Qeyd olunur ki, bu kimi tədbirlər zəvvar səfərlərinə nəzarətin sərtləşdirilməsi ilə bağlı ola bilər. Aprelin 29-dan Məkkə və Mədinəyə yalnız xüsusi viza ilə daxil olmaq mümkün olacaq, turist vizalarının bu məqsədlə istifadəsi qadağan ediləcək.

Yeni qaydanı pozanlar üçün 2 min 700 dollar məbləğində cərimə, altı aya qədər həbs, deportasiya və 10 il müddətinə ölkəyə yenidən giriş qadağası nəzərdə tutulur.

General-leytenant Yaroslav Moskalikin öldürülməsi ilə bağlı İqnat Kuzin adlı şəxsə qarşı terrorçuluq ittihamı irəli sürülüb.

Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidməti aprelin 25-də Kuzinin həbs olunduğunu bəyan edib. Bildirilir ki, Ukrayna sakini olan Kuzinə partlayıcı qurğunu bu ölkənin təhlükəsizlik xidməti verib. O, həmin qurğunu Moskva ətrafındakı Balaşixa qəsəbəsində bir avtomobilə yerləşdirib. FSB iddia edir ki, bomba Moskalik yaxınlıqdan keçərkən Ukraynadan, uzaqdan idarə olunaraq partladılıb.

Ukrayna iddialarla ilə bağlı açıqlama verməyib.

Bu hadisə dekabrda sui-qəsd hadisəsinə oxşardır. Həmin vaxt da rusiyalı general-leytenant İqor Kirillov Moskvada yaşadığı binanın qarşısında səkiyə qoyulmuş elektrik skuterə yerləşdirilmiş bombanın partlaması nəticəsində həlak olub. Rusiya rəsmiləri həmin partlayışın da arxasında Ukraynanın dayandığını iddia edib.

25 aprel

Rusiyada general avtomobil partladılmasında öldü

Moskva vilayətinin Balaşixa şəhərində avtomobilin partladılması nəticəsində Rusiya Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının Baş Əməliyyat İdarəsinin rəis müavini Yaroslav Moskalik həlak olub.

Olayla bağlı qətl maddəsi ilə cinayət işi açılıb.

Telegram-kanalların məlumatına görə, hadisə səhər 10:40-da general park edilmiş "Volkswagen Golf" avtomobilinin yanından keçərkən baş verib.

İstintaqın ilkin məlumatına görə, qəlpələrlə doldurulmuş əldəqayırma partlayıcı qurğu işə düşüb.

İrakli Qaribaşvili hakim "Gürcü arzusu" partiyasının sədri postunu tərk edərək siyasətdən gedir. O, bu barədə xüsusi brifinqdə məlumat verib: "Siyasətə qayıdıb əvvəlcə müdafiə naziri, sonra ikinci dəfə baş nazir təyin olunanda və, nəhayət, partiyanın sədri seçiləndə mənə tapşırılmış şərəfli missiyanı, demək olar, yerinə yetirdim".

Qaribaşvili bundan sonra özəl sektorda fəaliyyətini davam etdirəcəyini, təfərrüatların daha sonra açıqlanacağını bildirib. O, partiya sədri postuna kimin keçəcəyini açıqlamayıb.

Qaribaşvili "Gürcü arzusu"na müxalifət olaraq yenidən siyasətə qayıtma ehtimalını rədd edib.

İ.Qaribaşvili 2024-cü il fevralın 1-də hakim partiyanın sədri seçilmişdi. O, 2021-2024-cü illərdə Gürcüstanın baş naziri olub, bu vəzifəni 2013-2015-ci illərdə də tutub.

Aprelin 24-də dərc olunan bəyanatında ABŞ prezidenti Donald Tramp 1915-ci ildə ermənilərin qətlə yetirilməsini "soyqırımı" kimi təsvir etməkdən imtina edib. Bu, əvvəlki prezident Co Baydenin siyasəti ilə ziddiyyət təşkil edir və ABŞ-dəki erməni diasporu tərəfindən sərt tənqid olunub.

Tramp bəyanatında bunun əvəzinə erməni dilində "Meds Yeqhern" (Böyük Cinayət) ifadəsini işlədib.

"Bu gün biz Meds Yeqherni anırıq və XX əsrin ən dəhşətli fəlakətlərindən birində əziyyət çəkən o gözəl ruhların xatirəsini yad edirik. 1915-ci ildən başlayaraq Osmanlı İmperiyasının son illərində bir milyon yarım erməni sürgünə göndərildi və onlar ölümə doğru yürüdü. Bu Anım Günündə biz yenidən Amerikada və bütün dünyadakı Böyük Erməni İcmasına qoşularaq, həlak olan çoxlu sayda insan üçün yas tuturuq", – prezident Trampın bəyanatında bildirilib.

Tramp prezidentliyinin ilk müddətində də "soyqırımı" sözünü işlətməkdən çəkinmiş və əvvəlki ABŞ prezidentlərinin nümunəsini izləmişdi. Lakin Bayden bütün prezidentliyi müddətində 1915-ci il hadisələrini açıq şəkildə "soyqırımı" adlandırıb.

Ermənistan Milli Komitəsi (ANCA) bildirib ki, Tramp "Amerikanın erməni soyqırımını tanımasından və yad etməsindən utancverici şəkildə geri çəkilib". Amerika Erməni Assambleyası isə bəyan edib ki, bu, "ABŞ-nin siyasətində dəyişiklik anlamına gəlmir, çünki qanunverici və məhkəmə orqanları artıq tarixi faktları açıq şəkildə təsdiqləyiblər".

Aİ də bəyanatdan "soyqırımı" sözünü çıxarıb

Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan isə aprelin 24-dəki bəyanatında 1915-ci il hadisələrinin təşkilatçılarını və icraçılarını açıq şəkildə qınamayıb. "Bu gün biz 1915-ci ildən etibarən baş vermiş qırğınlar və kütləvi deportasiyalar nəticəsində həyatını itirən Erməni soyqırımının günahsız qurbanlarını yad edirik", –Paşinyan bildirib. O, həmçinin 1915-ci il hadisələrinə istinad edərək "soyqırımı" ifadəsindən çox, "Meds Yeqhern" ifadəsini vurğulayıb.

Avropa İttifaqının (Aİ) Ermənistanın Azərbaycanla sərhədindəki monitorinq missiyası isə 1915-ci il hadisələri ilə bağlı paylaşımından "soyqırımı" sözünü çıxarıb.

Aİ Mülki Missiyasının X sosial media hesabında yerləşdirilən bəyanatının ilkin variantında "erməni soyqırımı qurbanları" yazılıb, lakin bu ifadə az sonra "1915-1923-cü illərin erməni qurbanları" ilə əvəzlənib.

Aİ orqanları və rəsmiləri məsələ ilə bağlı ictimai bəyanatlarında "soyqırımı" sözünü işlətməyiblər.

Rusiya XİN sözçüsü Mariya Zaxarova isə keçirdiyi brifinqdə deyib ki, "Rusiya soyqırımı tanıyan ilk ölkələrdən biri olub".

"Rusiyada biz həmişə qardaş erməni xalqının dərdini öz kədərimiz kimi qəbul etmişik", - Zaxarova vurğulayıb.

2020-ci ildən Belarusda beşi qadın olmaqla azı 33 nəfər hakimiyyətlə razılaşmadığına görə məcburi psixiatrik müalicəyə göndərilib. Bu barədə BMT-nin insan hüquqları üzrə ekspertlərinin müraciətində deyilir.

Müraciət müəlliflərinin məlumatına görə, səkkiz nəfər artıq azadlığa buraxılıb. Azı 25 nəfərin xarici dünya ilə əlaqəsi kəsilib, bugünə qədər onların taleyi haqqında heç nə məlum deyil.

Sənəddə deyilir ki, psixiatrik xəstəxanada məcburi müalicə qeyri-insani və ya ləyaqəti alçaldan rəftara bərabər tutula bilər. Vurğulanır ki, bu cür rəftar əqidə azadlığına təhdiddir, çünki dərmanlar və elektrik boşalmalardan zehni qabiliyyətləri idarə etmək və ya yavaşlatmaq üçün istifadə oluna bilər.

2020-ci il prezident seçkisinin nəticələri avtoritar Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko rejiminə qarşı kütləvi etirazlara səbəb olub. Hakimiyyət bu aksiyalara genişmiqyaslı repressiyalarla cavab verib, minlərlə insan dəmir barmaqlıqlar arxasına göndərilib. Təqiblər bu günə qədər davam edir. "Vyasna" hüquq-müdafiə mərkəzinin məlumatına görə, 2020-ci ildən bəri azı 3 min 277 nəfər etiraz aksiyalarında iştiraka görə məhkum edilib.

Aprelin 24-də Pakistan hökuməti Hindistana qarşı qarşılıqlı diplomatik cavab tədbirləri görüləcəyini bəyan edib. Bu açıqlama Hindistanın Pakistanı "sərhəd ötəsi terrorzim"ə dəstək verməkdə ittiham etməsindən və İslamabadla münasibətləri məhdudlaşdıracağını bəyan etdikdən sonra gəlib.

Baş nazir Şahbaz Şərifin ofisinin yaydığı bəyanatda deyilib ki, Pakistan Hindistanın İslamabaddakı müdafiə, dəniz və hava qüvvələrinə aid müşavirlərini "persona non grata" elan edir və onlar dərhal Pakistanı tərk etməlidir. Bəyanatda qeyd olunub ki, yalnız Siqh ziyarətçiləri istisna olmaqla Hindistan vətəndaşlarına verilən vizalar ləğv ediləcək. Həmçinin sərhədlərin bağlanacağı, ticarətin dayandırılacağı və Pakistanın hava məkanının Hindistana məxsus aviaşirkətlərə bağlanacağı da vurğulanıb. Pakistan baş naziri bildirib ki, Pakistana məxsus suyun dayandırılması və ya başqa istiqamətə yönəldilməsi cəhdi müharibə aktı hesab olunacaq.

Yeni Dehli isə aprelin 23-də Pakistanla su paylaşımı sazişini (İndus Su Razılaşması) dayandırdığını, əsas quru sərhəd keçidinin bağlanacağını, diplomatik əlaqələrin aşağı salındığını və Pakistan vətəndaşlarına verilmiş vizaların ləğv edildiyini elan edib. Daha sonra bildirilib ki diplomatlar istisna olmaqla, bütün Pakistan vətəndaşları Hindistanı dərhal tərk etməlidir.

Münasibətlər niyə gərginləşib?

Aprelin 22-də silahlı şəxslər Hindistanın nəzarətində olan Kəşmirdə turistik məkanda 26 nəfəri qətlə yetiriblər. Bu terror aktı Hindistanda şok effekti yaradıb, çünki budəfəki hücum, adi hallarda olduğu kimi, Hindistan təhlükəsizlik qüvvələrinə deyil, birbaşa mülki şəxslərə və bölgənin iqtisadiyyatı üçün vacib olan turizm sektoruna yönəlib.

Hindistan İslamabadı terrorizmi dəstəkləməkdə ittiham edir, ancaq Pakistan bu ittihamları rədd edir. Kəşmir polisi hücumçular olduğu iddia edilən üç silahlı şəxsdən ikisinin Pakistan vətəndaşı olduğunu bildirib. Lakin Yeni Dehli bu iddiaları təsdiqləyəcək heç bir sübut təqdim etməyib və məsələ ilə bağlı əlavə detalları ictimaiyyətlə bölüşməyib.

Litvanın Dövlət Təhlükəsizlik Departamenti (VSD) Rusiya və Belarus kəşfiyyat xidmətləri tərəfindən Litvada yaşayan belaruslu mühacirlərə qarşı zorakılığı qızışdırmaq məqsədi daşıyan gizli əməliyyatı ifşa etdiyini bildirib.

VSD-nin yayımladığı açıqlamada bildirilib ki, bu plan səhnələşdirilmiş təxribatlar və dezinformasiya kampaniyalarını əhatə edirmiş.

Litva hakimiyyət orqanlarının məlumatına görə, xarici kəşfiyyat xidmətləri Litvada yaşayan Belarus diasporuna qarşı getdikcə daha təhlükəli xarakter daşıyan insidentlər təşkil edir. 2025-ci ilin əvvəlinə olan statistikaya əsasən, Litvadakı Belarus icmasının sayı 57 mindən çoxdur.

Bildirilib ki, Rusiya və Belarusdan olan xarici agentlər "litvinist" belaruslar – Belarus kimliyini Litva Böyük Hersoqluğuna bağlayan ideologiyanın ardıcılları – və uydurma Litva millətçi qrupları arasında toqquşmaları simulyasiya etməyə cəhd ediblər.

"Təşkilatçılar müxalif qüvvələr - litvinist ideyaları müdafiə edən belaruslar və guya onlara müqavimət göstərən Litva millətçi qrupları arasında qarşıdurmalar yaratmağa çalışırlar", - Litva Dövlət Təhlükəsizlik Departamenti bildirib.

Son təxribatlar

Rəsmilər vurğulayıb ki, Litvada heç bir real ekstremist "litvinist" qruplar aşkar edilməyib, onlar bu mövzunun Belarus və Rusiya təbliğatı tərəfindən cəmiyyətdə inamsızlıq və parçalanma yaratmaq məqsədilə manipulyasiya edildiyinə inanır.

Son təxribatlara guya belaruslu əsgərlərə aid saxta videomesajlar, Belarus əleyhinə divar yazıları, litvalı millət vəkilləri və Vilnüsdə yaşayan mühacirlərə qarşı təhdidlər, eləcə də regionun tarixi ilə bağlı saxta iddialar yayan sosial media kampaniyaları daxildir.

VSD sakinləri bu cür təxribatlara aldanmamağa çağırıb və xəbərdarlıq edib ki, "bu fəaliyyətlərdə iştirak inzibati və ya cinayət məsuliyyətinə səbəb ola bilər".

Litvada yaşayan Belarus vətəndaşlarına qarşı nəzarət də artıb. Onların bir çoxu getdikcə daha sərt viza yoxlamaları, yaşayış icazələrinin uzadılmasında çətinliklər və hətta keçmişdə Belarus dövlət qurumları və ya hərbi strukturları ilə əlaqələri səbəbindən deportasiya ilə üzləşirlər.

Litva mediası sözügedən dezinformasiya kampaniyasını "Litvinizm" adlandırıb. Hakimiyyət orqanları bildirirlər ki, əsl təhlükə ideologiyanın özündə deyil, onun cəmiyyəti parçalamaq və sabitliyi pozmaq məqsədilə manipulyasiya edilməsindədir.

Bu məsələ ilə bağlı araşdırma reportajına görə bu yaxınlarda Litva hökumətinin Milli Azlıqlar Departamenti AzadlıqRadiosunun Belarus xidmətini mükafatlandırıb. Mükafat kampaniyanın arxasında duran qüvvələri və onun daha geniş geosiyasi nəticələrini üzə çıxaran materiala görə təqdim edilib.