Krım tatarlarının lideri Mustafa Cemilev xalqının SSRİ-də 1944-cü ildə sürgün edilməsini soyqırımı kimi tanıyan Çexiyanı alqışlayıb.

Dekabrın 18-də Çexiya parlamentinin 74 senatorundan 70-i müvafiq qətnamənin lehinə səs verib. Kanada, Estoniya, Latviya, Litva, Polşa və Ukraynadan sonra Çexiya oxşar qətnamə qəbul edən sayca 7-ci ölkədir.

"Bu qərar mənəvi baxımdan Krım tatarlarını və Ukraynanı dəstəkləyərək digər ölkələri də bu addımı atmağa həvəsləndirir", - Krım tatarların milli lideri və Ukrayna parlamentinin üzvü Mustafa Cemilev AzadlıqRadiosunun Ukrayna xidmətinə belə deyib.

"Bu, həm də… Ukraynaya dəstəkdir"

O, 2014-cü ildə Krımın işğalından sonra və Ukraynada 3 il sürsə də, hələ bitməyən savaşın fonunda bu qətnamənin önəminin həmişəkindən daha çox olduğunu bildirib: "Bu, özəlliklə indi işğal altında olan Krım tatarları üçün olduqca önəmli hadisədir, onlara mənəvi dəstəkdir. Bu, həm də çox da yaxşı olmayan qonşusuyla savaşan Ukraynaya mənəvi dəstəkdir".

Cemilev onu da deyib ki, Çexiya hökuməti digər ölkələri, özəlliklə Rusiyanın ənənəvi təsiri dairəsində olanları bənzər qətnamələr qəbul etməyə həvəsləndirmək üçün öz təsirindən yararlanmağa hazırdır.

O, Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenskinin hazırda yarımadanı güc yolu ilə geri almaq üçün Kiyevin hərbi imkanların olmaması barədə son açıqlamasını anladığını da söyləyib.

Cemilev ümid edib ki, Almaniya və Fransa kimi ölkələr ABŞ-nin yeni administrasiyasını Rusiya qoşunlarının hücumlarını dəf etmək üçün Ukraynaya dəstəyi davam etdirməyə inandıracaqlar.

Xatırlatma

SSRİ lideri İosif Stalinin əmriylə 1944-cü ildə 200 mindən çox Krım tatarı Orta Asiyaya sürgünə göndərilib. Bu türk müsəlman xalqının yarımadadakı mədəniyyətini isə, əslində, məhv edib.

Deportasiya zamanı və sürgünün ilk illərindəki ağır ortamda on minlərlə Krım tatarı həlak olub. Onlar yalnız 1980-ci illərin sonlarında - sovet hökuməti deportasiyanı qınayıb cinayət kimi tanıyandan sonra geri qayıtmağa başlayıblar.

Kremlin mətbuat xidməti bildirib ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putin "Volqoqrad Beynəlxalq Hava Limanına tarixi 'Stalinqrad' adının verilməsi haqqında" fərman imzalayıb.

Rusiya dövlət agentliklərinin xəbərinə görə, hava limanının adının dəyişdirilməsi ilə bağlı müraciəti Putinə Volqoqrad vilayətinin qubernatoru Andrey Boçarov çatdırıb. Aprelin 29-da Putinin regiona işgüzar səfərinin sonunda o, Boçarovla görüşüb.

Boçarov deyib ki, Volqoqrad vilayətinin sakinlər tez-tez ona hava limanına "doğru, fəxrli, cəsur, qəhrəman bir ad – 'Stalinqrad'" adının verilməsi tələbi ilə müraciət edirlər.

Aprelin əvvəlində "Fontanka" nəşri yazmışdı ki, Sankt-Peterburqdakı "Pulkovo" hava limanı 8-10 may tarixlərində "Leninqrad" adını alacaq. Nəşr qeyd etmişdi ki, eyni qərar üç gün müddətinə Volqoqrad hava limanına da tətbiq olunacaq və bu qərarlar Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 80 illiyi ilə əlaqədardır.

İranın ədliyyə qurumu bildirib ki, İsrailin xeyrinə casusluqda və 2022-ci ildə İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) yüksəkrütbəli zabitinin sui-qəsdində iştirakda ittiham olunan Möhsün Ləngərneşin edam olunub.

Aprelin 30-da yayılan rəsmi açıqlamada İranın ədliyyə qurumu Langərneşini İsrailin "yüksəkrütbəli casusu" kimi təqdim edib və onun İranda MOSSAD-ın bir neçə əməliyyatının həyata keçirilməsinə dəstək verdiyini bəyan edib.

Langərneşin 2022-ci ilin mayında SEPAH polkovniki Səyyad Xodayinin qətlə yetirilməsində iştirak etməkdə ittiham olunmaqla yanaşı, 2023-cü ilin yanvarında İsfahandakı hərbi zavoda dron hücumunun təşkilində də günahlandırılıb.

İranın ədliyyə qurumu həmçinin iddia edib ki, Langərneşin MOSSAD-ın yüksəkrütbəli kəşfiyyat zabitləri ilə iki dəfə, Gürcüstanda və Nepalda görüşüb. O, "yüksək səviyyədə təlim keçmiş agent" kimi təsvir olunub və onun genişmiqyaslı casusluq hazırlığı keçdiyi bildirilib.

Xaricdə yerləşən və İranda insan haqlarının vəziyyəti ilə bağlı xəbərlər hazırlayan HRANA agentliyi aprelin 28-də bildirib ki, Langərneşin işə yenidən baxılması üçün üç dəfə vəsatət qaldırıb, lakin hamısı rədd edilib.

Onun atası Məsud Langərneşin yayımladığı videomüraciətdə oğlunun "ədalətli məhkəmə prosesi olmadan" ölüm cəzasına məhkum edildiyini bildirib və işin ziddiyyətlər və hüquqi nöqsanlarla dolu olduğunu vurğulayıb.

HRANA xəbər agentliyi Möhsün Langərneşinə yaxın bir mənbəyə istinadən bildirib ki, o, həbsdə olarkən SEPAH polkovniki Xodayinin öldürülməsində iştirakını etiraf etməyə məcbur edilib, bu etiraflar güc tətbiqi və təzyiqlər altında alınıb.

SEPAH-ın qaranlıq fiqurlarından olan S.Xodayi Tehrandakı evinin qarşısında silahlı şəxslər tərəfindən öldürülüb. İsrail mediası Xodayini israilliləri və yəhudiləri öldürmək planlarının arxasında duran və bütün dünyada yəhudi maraqlarına zərbə vuran əsas fiqur kimi təsvir edib.

"Amnesty International" təşkilatı aprelin 29-da yayımladığı illik hesabatında bildirib ki, İran keçən il "hüquqi əsaslara dayanmadan" yüzlərlə insanı edam edib, hakimiyyət orqanları "ölüm cəzasından etirazçılara, müxaliflərə və etnik azlıqlara qarşı siyasi təzyiq aləti kimi istifadə edir".

Ukraynaya qarşı müharibədə Rusiya tərəfində vuruşan 600-ə yaxın Şimali Koreya əsgəri ölüb. Bu barədə Cənubi Koreya parlamentinin üzvləri ölkənin milli kəşfiyyat xidmətinin onlar üçün keçirdiyi brifinqdən sonra bildiriblər.

"Reuters"in xəbərinə görə, parlamentarilər məlumat verib ki, Şimali Koreya qüvvələri indiyədək ümumilikdə təxminən 4 min 700 itki verib – bu rəqəmə həm ölənlər, həm də yaralananlar daxildir.

Deputat Li Son Kvonun sözlərinə görə, bu ilin əvvəlindən Rusiyada olan qüvvələrdən təxminən 2 minə yaxın hərbi qulluqçu Şimali Koreyaya qaytarılıb. Cənubi Koreya kəşfiyyatı Pxenyanın Rusiyadakı kontingentinin 15 min hərbçidən ibarət olduğunu bildirir.

Cənubi Koreya kəşfiyyatı, hələlik, Şimali Koreya qoşunlarının yeni qrupunun Rusiyaya göndərilməsinə dair hər hansı əlamət aşkar etməyib, lakin bunun baş verə biləcəyini istisna etmir.

Şimali Koreya əsgərlərinin Rusiya-Ukrayna savaşına qatıldığını təsdiqləyir

Şimali Koreya ilk dəfə olaraq öz əsgərlərini Ukrayna ilə müharibədə iştirak etmək üçün Rusiyaya göndərdiyini rəsmən təsdiqləyib. "Yonhap" agentliyi Şimali Koreyanın Mərkəzi Xəbər Agentliyinə (KCNA) istinadən yazıb ki, Pxenyanın əsgər göndərməsi Şimali Koreya lideri Kim Çen Inın əmri ilə və bu ölkənin Moskva ilə imzaladığı qarşılıqlı müdafiə müqaviləsinə uyğun olaraq həyata keçirilib.

Şimali Koreyanın Mərkəzi Hərbi Komissiyasına istinad edən KCNA agentliyi yazıb: "Ukrayna hakimiyyətinin Rusiya Federasiyasına qarşı avantürist hücumunu dəf etmək və Kursk bölgəsini azad etmək əməliyyatları uğurla başa çatıb".

Media Kim Çen Inın bu qərarı Rusiya ilə "dostluğu və həmrəyliyi daha da gücləndirmək üçün müqəddəs bir missiya" kimi təsvir etdiyini sitat gətirib.

Şimali Koreyanın dövlət mediası yazıb ki, Kim Çen In tezliklə Pxenyanda "onların qəhrəmanlıq və şücaətini anan" bir abidənin ucaldılacağını bildirib.

Rusiya Şimali Koreya əsgərlərinin Ukraynaya qarşı müharibədə iştirakını ilk dəfə aprelin 26-da təsdiqləyib. Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi Valeri Qerasimov prezident Vladimir Putinə Kurskdakı vəziyyətlə bağlı məruzə edib və qeyd edib ki, "Şimali Koreya əsgərləri regionun azad edilməsində mühüm yardım göstəriblər".

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova da bildirib ki, "Rusiya KXDR-dən olan dostlarını heç vaxt unutmayacaq".

"Reuters" ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsünə istinadən xəbər verib ki, Dövlət Departamenti Şimali Koreyanın müharibədə birbaşa iştirakından narahatdır və Pxenyanı Rusiyaya hərbi yardımı dayandırmağa çağırır.

İranın Şəhid-Rəcai limanında aprelin 26-da baş vermiş partlayışda ölənlərin sayı 70-ə çatıb, mindən çox adam xəsarət alıb.

Daxili işlər naziri İsgəndər Momeni aprelin 28-də İran dövlət televiziyasına deyib ki, hadisəyə "təhlükəsizlik tədbirlərinə əməl edilməməsi və səhlənkarlıq" səbəb olub.

Limanın yerləşdiyi Hörmüzqan əyalətinin cənubunda böhranların idarə edilməsi ofisinin direktoru Mehrdad Həsənzadə dövlət televiziyasına bildirib ki, yaralıların əksəriyyəti artıq xəstəxanadan buraxılıb.

Aprelin 27-də, partlayışdan bir gün sonra, İranın fövqəladə halların idarə edilməsi üzrə xidmətinin sözçüsü Hüseyn Zəfəri bildirib ki, limandakı konteynerlərdə kimyəvi maddələrin düzgün saxlanılmaması partlayışa səbəb olub.

Açıq mənbə məlumatları göstərir ki, İran fevral və mart aylarında Çindən raket yanacağında istifadə edilən kimyəvi maddələri sözügedən limanda qəbul edib. Ancaq İran Müdafiə Nazirliyinin sözçüsü partlayış yerində hərbi məqsədlər üçün istifadə edilən hər hansı yükün, o cümlədən raket yanacağının saxlanıldığını təkzib edib.

"The New York Times" İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu (SEPAH) ilə əlaqəli adı açıqlanmayan mənbəyə istinadən yazıb ki, partlayan maddə raket yanacağının əsas komponenti olan natrium-perxloratdır.

İnsidentlə bağlı rəsmilərə qarşı tənqidlərin artması fonunda tanınmış iranlı kinorejissor Cəfər Pənahi "xalqın suverenliyini bərpa etmək" üçün beynəlxalq nəzarət altında referendum keçirməyə çağırıb. Pənahi Instaqram səhifəsində partlayışı "təxminən yarım əsrdir İranı məhvə aparan rejimin dağılmasının simvolu" kimi təsvir edib.

Şahid-Rəcai limanı strateji Hörmüz boğazının yaxınlığında yerləşir, ölkənin konteyner yüklərinin böyük hissəsi burada emal olunur.

Səudiyyə Ərəbistanı Tacikistan və Özbəkistanı elektron turist vizası ala bilən ölkələr siyahısından çıxarıb.

e-Visa dövlət portalı vasitəsilə elektron vizalar turist səfərləri və ümrə (həcc) ziyarətləri üçün verilir.

Tacikistan və Özbəkistan vətəndaşlarının bu imkandan məhrum edilməsinin səbəbi aydın deyil. Qeyd olunur ki, bu kimi tədbirlər zəvvar səfərlərinə nəzarətin sərtləşdirilməsi ilə bağlı ola bilər. Aprelin 29-dan Məkkə və Mədinəyə yalnız xüsusi viza ilə daxil olmaq mümkün olacaq, turist vizalarının bu məqsədlə istifadəsi qadağan ediləcək.

Yeni qaydanı pozanlar üçün 2 min 700 dollar məbləğində cərimə, altı aya qədər həbs, deportasiya və 10 il müddətinə ölkəyə yenidən giriş qadağası nəzərdə tutulur.

General-leytenant Yaroslav Moskalikin öldürülməsi ilə bağlı İqnat Kuzin adlı şəxsə qarşı terrorçuluq ittihamı irəli sürülüb.

Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidməti aprelin 25-də Kuzinin həbs olunduğunu bəyan edib. Bildirilir ki, Ukrayna sakini olan Kuzinə partlayıcı qurğunu bu ölkənin təhlükəsizlik xidməti verib. O, həmin qurğunu Moskva ətrafındakı Balaşixa qəsəbəsində bir avtomobilə yerləşdirib. FSB iddia edir ki, bomba Moskalik yaxınlıqdan keçərkən Ukraynadan, uzaqdan idarə olunaraq partladılıb.

Ukrayna iddialarla ilə bağlı açıqlama verməyib.

Bu hadisə dekabrda sui-qəsd hadisəsinə oxşardır. Həmin vaxt da rusiyalı general-leytenant İqor Kirillov Moskvada yaşadığı binanın qarşısında səkiyə qoyulmuş elektrik skuterə yerləşdirilmiş bombanın partlaması nəticəsində həlak olub. Rusiya rəsmiləri həmin partlayışın da arxasında Ukraynanın dayandığını iddia edib.

25 aprel

Rusiyada general avtomobil partladılmasında öldü

Moskva vilayətinin Balaşixa şəhərində avtomobilin partladılması nəticəsində Rusiya Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının Baş Əməliyyat İdarəsinin rəis müavini Yaroslav Moskalik həlak olub.

Olayla bağlı qətl maddəsi ilə cinayət işi açılıb.

Telegram-kanalların məlumatına görə, hadisə səhər 10:40-da general park edilmiş "Volkswagen Golf" avtomobilinin yanından keçərkən baş verib.

İstintaqın ilkin məlumatına görə, qəlpələrlə doldurulmuş əldəqayırma partlayıcı qurğu işə düşüb.

İrakli Qaribaşvili hakim "Gürcü arzusu" partiyasının sədri postunu tərk edərək siyasətdən gedir. O, bu barədə xüsusi brifinqdə məlumat verib: "Siyasətə qayıdıb əvvəlcə müdafiə naziri, sonra ikinci dəfə baş nazir təyin olunanda və, nəhayət, partiyanın sədri seçiləndə mənə tapşırılmış şərəfli missiyanı, demək olar, yerinə yetirdim".

Qaribaşvili bundan sonra özəl sektorda fəaliyyətini davam etdirəcəyini, təfərrüatların daha sonra açıqlanacağını bildirib. O, partiya sədri postuna kimin keçəcəyini açıqlamayıb.

Qaribaşvili "Gürcü arzusu"na müxalifət olaraq yenidən siyasətə qayıtma ehtimalını rədd edib.

İ.Qaribaşvili 2024-cü il fevralın 1-də hakim partiyanın sədri seçilmişdi. O, 2021-2024-cü illərdə Gürcüstanın baş naziri olub, bu vəzifəni 2013-2015-ci illərdə də tutub.

Aprelin 24-də dərc olunan bəyanatında ABŞ prezidenti Donald Tramp 1915-ci ildə ermənilərin qətlə yetirilməsini "soyqırımı" kimi təsvir etməkdən imtina edib. Bu, əvvəlki prezident Co Baydenin siyasəti ilə ziddiyyət təşkil edir və ABŞ-dəki erməni diasporu tərəfindən sərt tənqid olunub.

Tramp bəyanatında bunun əvəzinə erməni dilində "Meds Yeqhern" (Böyük Cinayət) ifadəsini işlədib.

"Bu gün biz Meds Yeqherni anırıq və XX əsrin ən dəhşətli fəlakətlərindən birində əziyyət çəkən o gözəl ruhların xatirəsini yad edirik. 1915-ci ildən başlayaraq Osmanlı İmperiyasının son illərində bir milyon yarım erməni sürgünə göndərildi və onlar ölümə doğru yürüdü. Bu Anım Günündə biz yenidən Amerikada və bütün dünyadakı Böyük Erməni İcmasına qoşularaq, həlak olan çoxlu sayda insan üçün yas tuturuq", – prezident Trampın bəyanatında bildirilib.

Tramp prezidentliyinin ilk müddətində də "soyqırımı" sözünü işlətməkdən çəkinmiş və əvvəlki ABŞ prezidentlərinin nümunəsini izləmişdi. Lakin Bayden bütün prezidentliyi müddətində 1915-ci il hadisələrini açıq şəkildə "soyqırımı" adlandırıb.

Ermənistan Milli Komitəsi (ANCA) bildirib ki, Tramp "Amerikanın erməni soyqırımını tanımasından və yad etməsindən utancverici şəkildə geri çəkilib". Amerika Erməni Assambleyası isə bəyan edib ki, bu, "ABŞ-nin siyasətində dəyişiklik anlamına gəlmir, çünki qanunverici və məhkəmə orqanları artıq tarixi faktları açıq şəkildə təsdiqləyiblər".

Aİ də bəyanatdan "soyqırımı" sözünü çıxarıb

Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan isə aprelin 24-dəki bəyanatında 1915-ci il hadisələrinin təşkilatçılarını və icraçılarını açıq şəkildə qınamayıb. "Bu gün biz 1915-ci ildən etibarən baş vermiş qırğınlar və kütləvi deportasiyalar nəticəsində həyatını itirən Erməni soyqırımının günahsız qurbanlarını yad edirik", –Paşinyan bildirib. O, həmçinin 1915-ci il hadisələrinə istinad edərək "soyqırımı" ifadəsindən çox, "Meds Yeqhern" ifadəsini vurğulayıb.

Avropa İttifaqının (Aİ) Ermənistanın Azərbaycanla sərhədindəki monitorinq missiyası isə 1915-ci il hadisələri ilə bağlı paylaşımından "soyqırımı" sözünü çıxarıb.

Aİ Mülki Missiyasının X sosial media hesabında yerləşdirilən bəyanatının ilkin variantında "erməni soyqırımı qurbanları" yazılıb, lakin bu ifadə az sonra "1915-1923-cü illərin erməni qurbanları" ilə əvəzlənib.

Aİ orqanları və rəsmiləri məsələ ilə bağlı ictimai bəyanatlarında "soyqırımı" sözünü işlətməyiblər.

Rusiya XİN sözçüsü Mariya Zaxarova isə keçirdiyi brifinqdə deyib ki, "Rusiya soyqırımı tanıyan ilk ölkələrdən biri olub".

"Rusiyada biz həmişə qardaş erməni xalqının dərdini öz kədərimiz kimi qəbul etmişik", - Zaxarova vurğulayıb.

2020-ci ildən Belarusda beşi qadın olmaqla azı 33 nəfər hakimiyyətlə razılaşmadığına görə məcburi psixiatrik müalicəyə göndərilib. Bu barədə BMT-nin insan hüquqları üzrə ekspertlərinin müraciətində deyilir.

Müraciət müəlliflərinin məlumatına görə, səkkiz nəfər artıq azadlığa buraxılıb. Azı 25 nəfərin xarici dünya ilə əlaqəsi kəsilib, bugünə qədər onların taleyi haqqında heç nə məlum deyil.

Sənəddə deyilir ki, psixiatrik xəstəxanada məcburi müalicə qeyri-insani və ya ləyaqəti alçaldan rəftara bərabər tutula bilər. Vurğulanır ki, bu cür rəftar əqidə azadlığına təhdiddir, çünki dərmanlar və elektrik boşalmalardan zehni qabiliyyətləri idarə etmək və ya yavaşlatmaq üçün istifadə oluna bilər.

2020-ci il prezident seçkisinin nəticələri avtoritar Belarus lideri Aleksandr Lukaşenko rejiminə qarşı kütləvi etirazlara səbəb olub. Hakimiyyət bu aksiyalara genişmiqyaslı repressiyalarla cavab verib, minlərlə insan dəmir barmaqlıqlar arxasına göndərilib. Təqiblər bu günə qədər davam edir. "Vyasna" hüquq-müdafiə mərkəzinin məlumatına görə, 2020-ci ildən bəri azı 3 min 277 nəfər etiraz aksiyalarında iştiraka görə məhkum edilib.

Aprelin 24-də Pakistan hökuməti Hindistana qarşı qarşılıqlı diplomatik cavab tədbirləri görüləcəyini bəyan edib. Bu açıqlama Hindistanın Pakistanı "sərhəd ötəsi terrorzim"ə dəstək verməkdə ittiham etməsindən və İslamabadla münasibətləri məhdudlaşdıracağını bəyan etdikdən sonra gəlib.

Baş nazir Şahbaz Şərifin ofisinin yaydığı bəyanatda deyilib ki, Pakistan Hindistanın İslamabaddakı müdafiə, dəniz və hava qüvvələrinə aid müşavirlərini "persona non grata" elan edir və onlar dərhal Pakistanı tərk etməlidir. Bəyanatda qeyd olunub ki, yalnız Siqh ziyarətçiləri istisna olmaqla Hindistan vətəndaşlarına verilən vizalar ləğv ediləcək. Həmçinin sərhədlərin bağlanacağı, ticarətin dayandırılacağı və Pakistanın hava məkanının Hindistana məxsus aviaşirkətlərə bağlanacağı da vurğulanıb. Pakistan baş naziri bildirib ki, Pakistana məxsus suyun dayandırılması və ya başqa istiqamətə yönəldilməsi cəhdi müharibə aktı hesab olunacaq.

Yeni Dehli isə aprelin 23-də Pakistanla su paylaşımı sazişini (İndus Su Razılaşması) dayandırdığını, əsas quru sərhəd keçidinin bağlanacağını, diplomatik əlaqələrin aşağı salındığını və Pakistan vətəndaşlarına verilmiş vizaların ləğv edildiyini elan edib. Daha sonra bildirilib ki diplomatlar istisna olmaqla, bütün Pakistan vətəndaşları Hindistanı dərhal tərk etməlidir.

Münasibətlər niyə gərginləşib?

Aprelin 22-də silahlı şəxslər Hindistanın nəzarətində olan Kəşmirdə turistik məkanda 26 nəfəri qətlə yetiriblər. Bu terror aktı Hindistanda şok effekti yaradıb, çünki budəfəki hücum, adi hallarda olduğu kimi, Hindistan təhlükəsizlik qüvvələrinə deyil, birbaşa mülki şəxslərə və bölgənin iqtisadiyyatı üçün vacib olan turizm sektoruna yönəlib.

Hindistan İslamabadı terrorizmi dəstəkləməkdə ittiham edir, ancaq Pakistan bu ittihamları rədd edir. Kəşmir polisi hücumçular olduğu iddia edilən üç silahlı şəxsdən ikisinin Pakistan vətəndaşı olduğunu bildirib. Lakin Yeni Dehli bu iddiaları təsdiqləyəcək heç bir sübut təqdim etməyib və məsələ ilə bağlı əlavə detalları ictimaiyyətlə bölüşməyib.

Litvanın Dövlət Təhlükəsizlik Departamenti (VSD) Rusiya və Belarus kəşfiyyat xidmətləri tərəfindən Litvada yaşayan belaruslu mühacirlərə qarşı zorakılığı qızışdırmaq məqsədi daşıyan gizli əməliyyatı ifşa etdiyini bildirib.

VSD-nin yayımladığı açıqlamada bildirilib ki, bu plan səhnələşdirilmiş təxribatlar və dezinformasiya kampaniyalarını əhatə edirmiş.

Litva hakimiyyət orqanlarının məlumatına görə, xarici kəşfiyyat xidmətləri Litvada yaşayan Belarus diasporuna qarşı getdikcə daha təhlükəli xarakter daşıyan insidentlər təşkil edir. 2025-ci ilin əvvəlinə olan statistikaya əsasən, Litvadakı Belarus icmasının sayı 57 mindən çoxdur.

Bildirilib ki, Rusiya və Belarusdan olan xarici agentlər "litvinist" belaruslar – Belarus kimliyini Litva Böyük Hersoqluğuna bağlayan ideologiyanın ardıcılları – və uydurma Litva millətçi qrupları arasında toqquşmaları simulyasiya etməyə cəhd ediblər.

"Təşkilatçılar müxalif qüvvələr - litvinist ideyaları müdafiə edən belaruslar və guya onlara müqavimət göstərən Litva millətçi qrupları arasında qarşıdurmalar yaratmağa çalışırlar", - Litva Dövlət Təhlükəsizlik Departamenti bildirib.

Son təxribatlar

Rəsmilər vurğulayıb ki, Litvada heç bir real ekstremist "litvinist" qruplar aşkar edilməyib, onlar bu mövzunun Belarus və Rusiya təbliğatı tərəfindən cəmiyyətdə inamsızlıq və parçalanma yaratmaq məqsədilə manipulyasiya edildiyinə inanır.

Son təxribatlara guya belaruslu əsgərlərə aid saxta videomesajlar, Belarus əleyhinə divar yazıları, litvalı millət vəkilləri və Vilnüsdə yaşayan mühacirlərə qarşı təhdidlər, eləcə də regionun tarixi ilə bağlı saxta iddialar yayan sosial media kampaniyaları daxildir.

VSD sakinləri bu cür təxribatlara aldanmamağa çağırıb və xəbərdarlıq edib ki, "bu fəaliyyətlərdə iştirak inzibati və ya cinayət məsuliyyətinə səbəb ola bilər".

Litvada yaşayan Belarus vətəndaşlarına qarşı nəzarət də artıb. Onların bir çoxu getdikcə daha sərt viza yoxlamaları, yaşayış icazələrinin uzadılmasında çətinliklər və hətta keçmişdə Belarus dövlət qurumları və ya hərbi strukturları ilə əlaqələri səbəbindən deportasiya ilə üzləşirlər.

Litva mediası sözügedən dezinformasiya kampaniyasını "Litvinizm" adlandırıb. Hakimiyyət orqanları bildirirlər ki, əsl təhlükə ideologiyanın özündə deyil, onun cəmiyyəti parçalamaq və sabitliyi pozmaq məqsədilə manipulyasiya edilməsindədir.

Bu məsələ ilə bağlı araşdırma reportajına görə bu yaxınlarda Litva hökumətinin Milli Azlıqlar Departamenti AzadlıqRadiosunun Belarus xidmətini mükafatlandırıb. Mükafat kampaniyanın arxasında duran qüvvələri və onun daha geniş geosiyasi nəticələrini üzə çıxaran materiala görə təqdim edilib.

Türkiyə Fövqəladə Halların İdarə Olunması Agentliyinin (AFAD) yaydığı məlumata görə, zəlzələnin ilk təkanı 3.9 bal gücündə olub və onun episentri İstanbulun Silivri rayonu sahillərində, Mərmərə dənizindədir.

Yerli vaxtla saat 12:49-da Silivri sahillərində zəlzələnin növbəti təkanı qeydə alınıb. Bu təkan 6.2 bal gücündə olub. Zəlzələ 6.92 kilometr dərinlikdə baş verib.

Ardınca 5.9 bal gücündə yeni yeraltı təkan qeydə alınıb.

Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan zəlzələ ilə bağlı vəziyyətin yaxından izlənildiyini bildirib. Daxili işlər naziri Ali Yerlikaya əlaqədar qurumların sahə araşdırmalarına başladığını açıqlayıb. Onun sözlərinə görə, ev və ya bina uçması ilə bağlı heç bir müraciət daxil olmayıb.

Səhiyyə Nazirliyi də bildirib ki, "heç bir neqativ hal qeydə alınmayıb".

Donald Tramp administrasiyası təkrarlanan strukturları azaltmaq və milli maraqlara uyğun olmadığını düşündüyü proqramları ləğv etmək məqsədilə Dövlət Departamentində əsaslı yenidənqurmaya başlayıb.

Bu barədə aprelin 22-də dövlət katibi Marko Rubio bildirib.

"Bu yanaşma mərkəzi aparatdan tutmuş, xaricdəki missiyalara qədər bütün səviyyələrdə qurumun effektivliyini artıracaq", - Rubio vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, konkret regionlara yönəlmiş funksiyalar onların effektivliyini artırmaq üçün birləşdiriləcək, artıq bölmələr ləğv ediləcək, qanunla nəzərdə tutulmayan və Birləşmiş Ştatların xarici siyasət prioritetlərinə uyğun gəlməyən proqramlar bağlanacaq.

İslahat çərçivəsində Dövlət Departamentinin Mülki təhlükəsizlik, demokratiya və insan hüquqları idarəsinə indi xarici yardım və humanitar məsələlər üzrə koordinator rəhbərlik edəcək.

Rubio Dövlət Departamentinin hazırkı strukturunu kəskin tənqid edərək bildirib ki, o, "şişkinləşib, bürokratikləşib və böyük güclərin rəqabətinin yeni erasında əsas diplomatik vəzifələrini yerinə yetirə bilmir".

İslahatlar Trampın ABŞ diplomatik xidmətinin yenidən təşkili ilə bağlı fevral sərəncamından irəli gəlir. Martda administrasiya rəsmiləri təxminən 10 konsulluğu bağlamağa hazırlaşdıqlarını bildiriblər. Lakin Rubionun bəyanatında Amerikanın hər hansı diplomatik missiyasının tezliklə bağlanacağından bəhs edilmir.

Federal məhkəmə aprelin 22-də Tramp administrasiyasının "Amerikanın Səsi" (Voice of America), "Azad Asiya Radiosu" (Radio Free Asia) və "Yaxın Şərq Yayım Şəbəkələri" (Middle East Broadcasting Networks) kimi hökumət tərəfindən maliyyələşdirilən media orqanlarını bağlamaq cəhdlərini dayandırmaqla bağlı qərar çıxarıb.

ABŞ-nin federal dairə hakimi Roys Lambert ABŞ Qlobal Media Agentliyinin (USAGM) bağlanmasından təsirlənən işçilər və podratçılar tərəfindən məhkəmədə qaldırılan altı işə baxıb. Hakim administrasiyaya işçiləri və podratçıları öz vəzifələrinə bərpa etmək və bu media qurumunun yayımını davam etdirmək üçün "bütün zəruri tədbirləri görmək" barədə qərar çıxarıb.

Lambert yayımın gələcəyi ilə bağlı hələ yekun qərar verilmədiyi və iddialara işdən çıxarılan əməkdaşlarla "əmək mübahisələri" çərçivəsində baxılmalı olduğu barədə USAGM-in məhkəmədəki arqumentlərini rədd edib.

"80 illik qabaqcıl xəbər xidməti olan VOA-nın tamamilə susdurulduğu və geri qayıdacağına dair heç bir əlamətin olmadığı bir şəraitdə USAGM-in hələ də "mövcud" olduğuna inanmaq çətindir", - hakim Lambert bildirib.

Hakim həmçinin vurğulayıb ki, Tramp keçən ay ABŞ hökumətinin maliyyələşməsini təmin edən müvəqqəti büdcə qanununu imzalayıb, bu qanunla USAGM üçün maliyyə vəsaiti ayrılıb. Lambertin sözlərinə görə, Tramp xərclər haqda qanun layihəsinə veto qoymayıb və ya Konqresdən bu maliyyələşmənin ləğvini tələb etməyib.

USAGM-in 2024-cü ildə təxminən 3 min 500 işçisi və 886 milyon dollar büdcəsi olub.

Rusiya Niderlanda və onun Avropadakı müttəfiqlərinə qarşı hibrid hücumlarını gücləndirir. Bu barədə Niderlandın hərbi kəşfiyyat agentliyi - MIVD-in aprelin 22-də yayımlanan illik hesabatında bildirilib. Hesabata görə, Rusiyanın bu hücumları Avropa cəmiyyətlərini zəiflətmək və onlara təsir etmək məqsədi daşıyır.

MIVD bildirib ki, Rusiya Niderland vətəndaşlarının səs verməsinə mane olmaq üçün bu ölkənin siyasi partiyalarına və ictimai nəqliyyat şirkətlərinə aid internet saytlarına kiberhücumlar təşkil edərək 2024-cü il Avropa seçkilərini pozmağa cəhd göstərib.

MIVD-nin direktoru və vitse-admiral Peter Reysink deyib: "MIVD Rusiyanın Avropaya qarşı təhdidinin azaldığını yox, artdığını görür. Hətta Ukrayna ilə müharibənin mümkün sona çatmasından sonra da bu davam edə bilər".

"Beynəlxalq siyasətdə və müttəfiqlik sahəsində təlatümlü inkişafı görürük... Bunun başvermə sürəti və təhlükəsizliyimizə potensial təsiri görünməmiş dərəcədədir", - o əlavə edib.

MIVD hesabatında Rusiyanın Niderlanddakı bir neçə əməliyyatı, rus haker qrupunun kibertəxribat hücumu barədə də məlumat verib.

MIVD casusluq, internet kabellərinə, su təchizatı sistemlərinə və elektrik şəbəkələrinə qarşı mümkün Rusiya təxribatlarından narahatlığını ifadə edib.

Ötən ilin noyabrında da Britaniya kəşfiyyatının rəhbəri Rusiyanı Avropada "təxribat kampaniyası"nda ittiham etmişdi.

Rusiya tərəfi bütün ittihamları rədd edir və onları əsassız adlandırır.