İyulun 5-də Bakıda səfərdə olan İranın xarici işlər naziri Hüseyn Əmir Abdullahiyan Azərbaycan səfirliyinə qarşı törədilmiş terror aktının İranın məhkəmə və hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən çox ciddi şəkildə araşdırıldığını bildirdi və Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinin fəaliyyətinin tezliklə bərpa olunacağına ümidvarlığını ifadə etdi.

Son illər İran-Azərbaycan münasibətləri gərgindir. Münasibətlərin xüsusi gərgin fazası bu ilin yanvarın 27-də Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə hücumundan sonra başlayıb.

Ekspertlər hesab edir ki, İran-Azərbaycan münasibətlərinin normallaşmasının bir neçə şərtləri var.

Milli Məclisin Müdafiə, təhlükəsizlik və korrupsiyaya qarşı mübarizə komitəsinin sədr müavini Hikmət Babaoğlu Turana bildirib ki, İranın xarici işlər naziri Azərbaycanın səfirliyinə hücum edən şəxsin cəzalandırılmasından qəti danışmadı: “O öz tvitter hesabında bildirdi ki, əgər belə bir şey varsa, tapılacaq. Yəni qeyri-dəqiq və şərti cümlələri qurdu. Ona görə də Azərbaycana gəlməmişdən əvvəl onun tvitterdə yazdığı fikirlər riyakarlıqdan başqa bir şey deyil. Çünki görüş zamanı o Azərbaycan Prezidentindən xahiş etdi ki, Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyi işini bərpa etsin, Azərbaycan Prezidenti isə dedi ki, biz terrorçuların cəzalandırılacağına ümid edirik. Ancaq İranın xarici işlər naziri həmin terrorçuların cəzalandırılması barədə heç nə deməyib”.

Deputat qeyd edib ki, başqa bir tərəfdən Azərbaycana gəlməmişdən bir neçə gün qabaq Şimal-Cənub dəhlizinin Azərbaycan üzərindən deyil, Türkmənistan və Xorasan üzərindən çəkilməsi barədə müzakirələr aparılıb: “Belə olan halda biz İranın riyakar siyasətini 30 ildir tanıyırıq, bu gün də bu siyasət davam edir. Hesab efirəm ki, İranın xarici işlər naziri öz sözlərində səmimi deyildi”.

Siyasi Menecment İnstitutunun rəhbəri Azər Qasımlı isə AzadlıqRadiosuna bildirib ki, münasibətlərin yaxşı olması həm Azərbaycana, həm İrana lazımdır: “İran istəmir ki, bu bölgədə İsrail güclü olsun, Azərbaycanda İsrailin güc potensialı olsun. Həmçinin İran sanksiyalar altındadır, ciddi iqtisadi problemləri var. Bu baxımından İran əlavə başağrısı və regionda əlavə düşmənin olmasını istəmir”.

Buna da bax:

İran Azərbaycan səfirliyinə hücumla bağlı bəyanat yayıb

Ekspertin fikrincə, Azərbaycanla İran arasında bir neçə problem var: “Biri Zəngəzur projesidir. İlham Əliyevin Zəngəzur ritorikası, keçən ilin sentyabrında Ermənistan-Azərbaycan sərhədində atəşkəsin pozulması İranı narahat edir. İranın istəyi odur ki, onunla Ermənistan arasında olan sərhəd dəyişməsin və orada hər hansı bir dəhliz olmasın. İkinci məqam isə İsraillə Azərbaycanın arasında ilk növbədə hərbi sahədə münasibətlərin daha da dərinləşməsidir. Bu, İran üçün narahatedici faktordur”.

Onun fikrincə, Azərbaycan üçün isə narahatedici faktor o idi ki, İranın birbaşa Qarabağ erməniləri ilə bir kommunikasiyası var idi, İrandan Ermənistan vasitəsilə Qarabağa silah göndərilirdi:

“İndi bunun qarşısı alındı, Laçında nəzarət-buraxılış məntəqəsi quruldu. Azərbaycanın digər istəyi də odur ki, İran Zəngəzur dəhliz ( Ermənistanın Sünük bölgəsindən keçəcəyi gözlənən ) məsələsinə müdaxilə və Ermənistana bu mənada təzyiq etməsin. Digər problem İranın Azərbaycanda dini şəbəkəsinin qurmasıdır. Azərbaycanın istəyi odur ki, İran bu şəbəkələri yaratmasın, dini ekspansiyadan əl çəksin”.

A.Qasımlının sözlərinə görə, kəskin ritorikasına baxmayaraq, Azərbaycan İranla münasibətlərini heç vaxt tam kəsməyib. “İran tərəfi də bunu gözəl başa düşür. Azərbaycan elitasının və İran rejimin maraqları bir çox məqamlarda üst-üstə düşür və iki ölkə arasında ciddi gərginliyin olmasını zənn etmirəm”.

Yazida səslənən tənqidi fikirlərə, İranın Azərbaycandakı Səfirliyindən münasibət almaq mümkün olmayıb.

Xatırlatma

Yanvarın 27-dəAzərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə silahlı hücum olub. Hücum edən şəxs səfirlik əməkdaşlara atəş açıb. Hücum nəticəsində diplomatik nümayəndəliyin mühafizə xidmətinin rəhbəri Orxan Əsgərov həlak olub, iki mühafizəçi isə yaralanıb. Daha sonra Azərbaycan səfirliyinin əməkdaşları Tehrandan evakuasiya edilib, səfirliyin fəaliyyəti dayandırılıb.

Azərbaycan bu hücumu "terror aktı" adlandırıb. XİN isə vətəndaşları İrana səfərdən çəkinməyə çağırıb. İran səfirliyə silahlı hücumun araşdırılacağını bəyan edib.

Buna da bax:

Fərid Səfərli casus olmadığını deyir

Buna da bax:

İran Azərbaycan səfirliyinə hücumla bağlı bəyanat yayıb

ABŞ dövlət katibi Marko Rubio aprelin 30-da sosial media hesabında bildirib ki, üç il yarımdır Belarusda həbsdə olan ABŞ vətəndaşı Yuras Zyankoviç azadlığa buraxılıb.

Belarusda doğulub böyüsə də, hazırda ABŞ vətəndaşı olan Zyankoviç vəkildir. O, 2021-ci ilin aprelində həbs edilib və daha sonra Aleksandr Lukaşenko hökumətini devirməyə cəhddə ittiham olunaraq sərt rejimli həbsxanada cəzasını çəkməklə 11 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.

Ona qarşı siyasi motivli ittihamlar Belarus və Rusiya dövlət kəşfiyyat xidmətlərinin iddialarına əsaslanıb. İnsan haqları təşkilatları, o cümlədən "Vyasna" Zyankoviçi siyasi məhbus elan edib.

Zyankoviç daha sonra iki əlavə cəza alıb: onlayn şərhlərinə görə 2022-ci ildə altı ay və həbsxana qaydalarına "şiddətli" itaətsizliyə görə 2024-cü ildə əlavə iki il.

Zyankoviç Belarusun ağır şəraiti ilə məşhur olan Moqilyov həbsxanasında saxlandığı müddətdə aclıq aksiyaları keçirib, təzyiqlər və sağlamlıq problemləri ilə üzləşib.

Zyankoviç iş üzrə yeganə təqsirləndirilən şəxs idi ki, günahını etiraf edib peşmançılıq ifadə etmişdi. O, Belarus müxalifət liderləri Rıqor Kastusyou və Alyaksandr Fyaduta ilə birgə mühakimə olunub. Kastusyou xərçəng xəstəsi olduğu üçün 2024-cü ildə azadlığa buraxılıb, sağlamlığında ciddi problemləri olan Fyaduta isə həbsdədir.

Zyankoviçin azadlığa buraxılması hələ də davam edən repressiyalar fonunda baş verir. Belarusda 1300-dən çox siyasi məhbus həbsdədir, 2020-ci ildəki mübahisəli prezident seçkisindən bəri isə 65 mindən çox insan saxlanılıb.

ABŞ hökuməti vətəndaşlarına Belarusa səfərdən çəkinməyi tövsiyə edir.

Üç həftə əvvəl isə ABŞ-də yerləşən Ukraynaya yardım təşkilatına 51 dollar ianə etdiyi üçün Rusiyada həbs olunan Rusiya-Amerika vətəndaşı Kseniya Karelina məhbus mübadiləsi nəticəsində azadlığa buraxılıb. O, Almaniya və Rusiya vətəndaşlığına malik Artur Petrovla dəyişdirilib. Petrovun mikroelektronika məhsullarını qanunsuz ixrac etdiyi iddia olunur.

Bu gün, mayın 1-də Milli Məclisin iclasında "Azərbaycan Respublikasının Baş prokuroru vəzifəsinə təyin olunmasına razılıq verilməsi haqqında" məsələ müzakirəyə çıxarılıb.

Prezident İlham Əliyev baş prokuror vəzifəsinə yenidən Kamran Əliyevin namizədliyini irəli sürüb.

Müzakirələrdən sonra məsələ səsverməyə çıxarılaraq qəbul edilib.

"Prokurorluq haqqında" Qanuna əsasən, baş prokurorunun, hərbi prokurorunun, Naxçıvan Muxtar Respublikası prokurorunun, ərazi və ixtisaslaşdırılmış prokurorların səlahiyyət müddəti 5 ildir.

K.Əliyev 5 il öncə, mayın 1-də ölkənin baş prokuroru vəzifəsinə təyin edilib.

Konstitusiyaya əsasən, Azərbaycan prezidentinin təqdimatına əsasən Milli Məclis baş prokurorunun vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edilməsinə razılıq verir.

Rusiyada təhsil alıb, işləyib, korrupsiyaya qarşı idarəyə rəhbərlik edib...

K.Əliyev baş prokuror təyin edilənə qədər 6 il həmin qurumda birinci müavin postunu tutub.

O, 1965-ci il noyabrın 18-də Balakən şəhərində doğulub. 1987-ci ildə Rusiyanın İrkutsk Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsini bitirərək bir müddət orada çalışıb.

1990–1993-cü illərdə keçmiş SSRİ Baş Prokurorluğunun Elmi-Tədqiqat İnstitutunda əyani şöbə üzrə aspirantura təhsili alıb. Həmin institutda dissertasiya işini müdafiə edərək hüquq elmləri namizədi elmi dərəcəsini alıb.

Daha sonra köçürülmə qaydasında Azərbaycan Respublikası Prokurorluğu orqanlarına işə qəbul olunub. Kadrlar idarəsinin prokuroru və başqa vəzifələr tutub. 2007-ci ildən isə Azərbaycan Respublikasının Baş prokuroru yanında Korrupsiyaya qarşı Mübarizə İdarəsinin rəisi vəzifəsində çalışıb. Onun rəhbərlik etdiyi bu qurumla bağlı cəmiyyətdə birmənalı rəy olmayıb. Bəzi ekspertlər hesab edirlər ki, həmin idarə ölkədə korrupsiya ilə köklü və hərtərəfli şəkildə mübarizə aparmayıb. Hərçənd qurumun özündə belə fikirləri qəbul etmirlər.

"Bank Melli İran"ın Bakı filialı fəaliyyətini tam bərpa edib.

Bu barədə APA agentliyinə filialdan məlumat verilib.

Məlumata görə, bankın Bakı filialı aprelin 29-dan fəaliyyətini bərpa edib. Filial artıq kredit verilişi və depozitlərin qəbuluna da başlayıb.

Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) 2023-cü ilin mayında filialda yoxlamalara başlamışdı. Həmin müddətdən valyuta əməliyyatları istisna olmaqla, digər əməliyyatlar məhdudlaşdırılmışdı. AMB-nin sədri Taleh Kazimov bununla bağlı bildirmişdi ki, filialda nöqsanlar aşkarlanıb və bəzi xidmətlərə məhdudiyyət tətbiq edilib: "Bank normativ tələblərə cavab verir, maliyyə sektoru üçün risk yaratmır. Aşkar edilən bəzi nöqsanlar aradan qaldırıldıqdan sonra fəaliyyətini davam etdirə biləcək".

Bundan əvvəl, aprelin 28-də Bakıda səfərdə olan İran prezidenti Məsud Pezeşkian Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevlə görüşmüş, tərəflər əməkdaşlıqla bağlı bir çox sənədlər imzalamışdı. Prezidentlərin mətbuata bəyanatlarında vurğulanmışdı ki, tərəflər beynəlxalq təşkilatların nəzdində də birgə əməkdaşlığa üstünlük verirlər.

Xatırlatma

Halbuki, 2024-cü ilə qədər iki ölkə arasında münasibətləri gərginləşdirən bir çox olaylar yaşanmışdı. Xüsusilə, hər iki ölkənin bir-birinin sərhədinə yaxın ərazidə hərbi təlimlər keçirməsi qarşılıqlı narazılıqlar doğurmuşdu. Hətta 2023-cü il yanvarın 27-də Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə "Kalaşnikov" avtomatı ilə silahlı hücum da oldu. Hədisə nəticəsində səfirliyin bir əməkdaşının həlak olduğu, ikisinin isə xəsarət aldığı açıqlandı. Bundan sonra səfirliyin işçiləri Azərbaycana təxliyə edildi.

Ardınca da Azərbaycanda bir çox həbslər oldu. Saxlananlar ən müxtəlif ittihamlarla (ən çox da narkotiklə) üzləşsələr də, hökumətə yaxın media orqanlarında onlar "İran casusu" kimi təqdim edilirdilər. Hərçənd onların yaxınları bununla dini kəsimdən olan bir çox şəxslərin şərləndiyini dedilər.

Amma xüsusilə son bir ildə hər iki tərəfin rəsmiləri bir-biriləri ilə əməkdaşlığa dair fikirlər səsləndirirlər. Ötən ilin iyulunda Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin fəaliyyəti bərpa edilib.

"İşçi Masası" Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının üzvü Sara Rəhimova sərbəst buraxılıb. Bu barədə onun yaxınları aprelin 30-da məlumat yayıblar.

S.Rəhimova özü də ona dəstək olan şəxslərə sonradan təşəkkürünü bildirib. Habelə vurğulayıb ki, saxlanılarkən polisin zorakılığına və qanun pozuntularına məruz qalıb.

Onun bu açıqlamasına, hələlik, Daxili işlər Nazirliyindən münasibət almaq mümkün olmayıb.

29 aprel

'İşçi Masası' fəalının yeri bilinmir

"İşçi Masası" Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyası idarə heyətinin üzvü Sara Rəhimovanın saxlanıldığı güman edilir.

Yaxınları və təşkilatın üzvlərinin bildirməsinə görə, aprelin 29-dan onunla əlaqə saxlamaq mümkün deyil.

S.Rəhimova yaxınlarına zorakılıqla saxlanıldığını və polis bölməsinə aparıldığını bildirib.

"Onun Bakı metrosunun "Gənclik" stansiyası ərazisində saxlanıldığı ehtimal edilir. Hansı bölməyə aparıldığı və saxlanılma səbəbi bilinmir. Hazırda onunla əlaqə qurmaq mümkün deyil", - yaxınları qeyd ediblər.

Azərbaycanda işçi hüquqlarını müdafiə etmək məqsədilə 2022-ci ildə yaradılan "İşçi Masası" Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının dörd üzvü hazırda həbsdədir. Onlar müxtəlif ittihamla üzləşsələr də, ittihamların hamısını qurama, siyasi sayırlar.

Amma rəsmilər ölkədə siyasi həbslərin olması ilə bağlı deyilənləri qəbul etmirlər.

Kremlin mətbuat xidməti bildirib ki, Rusiya prezidenti Vladimir Putin "Volqoqrad Beynəlxalq Hava Limanına tarixi 'Stalinqrad' adının verilməsi haqqında" fərman imzalayıb.

Rusiya dövlət agentliklərinin xəbərinə görə, hava limanının adının dəyişdirilməsi ilə bağlı müraciəti Putinə Volqoqrad vilayətinin qubernatoru Andrey Boçarov çatdırıb. Aprelin 29-da Putinin regiona işgüzar səfərinin sonunda o, Boçarovla görüşüb.

Boçarov deyib ki, Volqoqrad vilayətinin sakinlər tez-tez ona hava limanına "doğru, fəxrli, cəsur, qəhrəman bir ad – 'Stalinqrad'" adının verilməsi tələbi ilə müraciət edirlər.

Aprelin əvvəlində "Fontanka" nəşri yazmışdı ki, Sankt-Peterburqdakı "Pulkovo" hava limanı 8-10 may tarixlərində "Leninqrad" adını alacaq. Nəşr qeyd etmişdi ki, eyni qərar üç gün müddətinə Volqoqrad hava limanına da tətbiq olunacaq və bu qərarlar Böyük Vətən müharibəsində qələbənin 80 illiyi ilə əlaqədardır.

İranın ədliyyə qurumu bildirib ki, İsrailin xeyrinə casusluqda və 2022-ci ildə İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusunun (SEPAH) yüksəkrütbəli zabitinin sui-qəsdində iştirakda ittiham olunan Möhsün Ləngərneşin edam olunub.

Aprelin 30-da yayılan rəsmi açıqlamada İranın ədliyyə qurumu Langərneşini İsrailin "yüksəkrütbəli casusu" kimi təqdim edib və onun İranda MOSSAD-ın bir neçə əməliyyatının həyata keçirilməsinə dəstək verdiyini bəyan edib.

Langərneşin 2022-ci ilin mayında SEPAH polkovniki Səyyad Xodayinin qətlə yetirilməsində iştirak etməkdə ittiham olunmaqla yanaşı, 2023-cü ilin yanvarında İsfahandakı hərbi zavoda dron hücumunun təşkilində də günahlandırılıb.

İranın ədliyyə qurumu həmçinin iddia edib ki, Langərneşin MOSSAD-ın yüksəkrütbəli kəşfiyyat zabitləri ilə iki dəfə, Gürcüstanda və Nepalda görüşüb. O, "yüksək səviyyədə təlim keçmiş agent" kimi təsvir olunub və onun genişmiqyaslı casusluq hazırlığı keçdiyi bildirilib.

Xaricdə yerləşən və İranda insan haqlarının vəziyyəti ilə bağlı xəbərlər hazırlayan HRANA agentliyi aprelin 28-də bildirib ki, Langərneşin işə yenidən baxılması üçün üç dəfə vəsatət qaldırıb, lakin hamısı rədd edilib.

Onun atası Məsud Langərneşin yayımladığı videomüraciətdə oğlunun "ədalətli məhkəmə prosesi olmadan" ölüm cəzasına məhkum edildiyini bildirib və işin ziddiyyətlər və hüquqi nöqsanlarla dolu olduğunu vurğulayıb.

HRANA xəbər agentliyi Möhsün Langərneşinə yaxın bir mənbəyə istinadən bildirib ki, o, həbsdə olarkən SEPAH polkovniki Xodayinin öldürülməsində iştirakını etiraf etməyə məcbur edilib, bu etiraflar güc tətbiqi və təzyiqlər altında alınıb.

SEPAH-ın qaranlıq fiqurlarından olan S.Xodayi Tehrandakı evinin qarşısında silahlı şəxslər tərəfindən öldürülüb. İsrail mediası Xodayini israilliləri və yəhudiləri öldürmək planlarının arxasında duran və bütün dünyada yəhudi maraqlarına zərbə vuran əsas fiqur kimi təsvir edib.

"Amnesty International" təşkilatı aprelin 29-da yayımladığı illik hesabatında bildirib ki, İran keçən il "hüquqi əsaslara dayanmadan" yüzlərlə insanı edam edib, hakimiyyət orqanları "ölüm cəzasından etirazçılara, müxaliflərə və etnik azlıqlara qarşı siyasi təzyiq aləti kimi istifadə edir".

Ukraynaya qarşı müharibədə Rusiya tərəfində vuruşan 600-ə yaxın Şimali Koreya əsgəri ölüb. Bu barədə Cənubi Koreya parlamentinin üzvləri ölkənin milli kəşfiyyat xidmətinin onlar üçün keçirdiyi brifinqdən sonra bildiriblər.

"Reuters"in xəbərinə görə, parlamentarilər məlumat verib ki, Şimali Koreya qüvvələri indiyədək ümumilikdə təxminən 4 min 700 itki verib – bu rəqəmə həm ölənlər, həm də yaralananlar daxildir.

Deputat Li Son Kvonun sözlərinə görə, bu ilin əvvəlindən Rusiyada olan qüvvələrdən təxminən 2 minə yaxın hərbi qulluqçu Şimali Koreyaya qaytarılıb. Cənubi Koreya kəşfiyyatı Pxenyanın Rusiyadakı kontingentinin 15 min hərbçidən ibarət olduğunu bildirir.

Cənubi Koreya kəşfiyyatı, hələlik, Şimali Koreya qoşunlarının yeni qrupunun Rusiyaya göndərilməsinə dair hər hansı əlamət aşkar etməyib, lakin bunun baş verə biləcəyini istisna etmir.

Şimali Koreya əsgərlərinin Rusiya-Ukrayna savaşına qatıldığını təsdiqləyir

Şimali Koreya ilk dəfə olaraq öz əsgərlərini Ukrayna ilə müharibədə iştirak etmək üçün Rusiyaya göndərdiyini rəsmən təsdiqləyib. "Yonhap" agentliyi Şimali Koreyanın Mərkəzi Xəbər Agentliyinə (KCNA) istinadən yazıb ki, Pxenyanın əsgər göndərməsi Şimali Koreya lideri Kim Çen Inın əmri ilə və bu ölkənin Moskva ilə imzaladığı qarşılıqlı müdafiə müqaviləsinə uyğun olaraq həyata keçirilib.

Şimali Koreyanın Mərkəzi Hərbi Komissiyasına istinad edən KCNA agentliyi yazıb: "Ukrayna hakimiyyətinin Rusiya Federasiyasına qarşı avantürist hücumunu dəf etmək və Kursk bölgəsini azad etmək əməliyyatları uğurla başa çatıb".

Media Kim Çen Inın bu qərarı Rusiya ilə "dostluğu və həmrəyliyi daha da gücləndirmək üçün müqəddəs bir missiya" kimi təsvir etdiyini sitat gətirib.

Şimali Koreyanın dövlət mediası yazıb ki, Kim Çen In tezliklə Pxenyanda "onların qəhrəmanlıq və şücaətini anan" bir abidənin ucaldılacağını bildirib.

Rusiya Şimali Koreya əsgərlərinin Ukraynaya qarşı müharibədə iştirakını ilk dəfə aprelin 26-da təsdiqləyib. Rusiya Silahlı Qüvvələrinin Baş Qərargah rəisi Valeri Qerasimov prezident Vladimir Putinə Kurskdakı vəziyyətlə bağlı məruzə edib və qeyd edib ki, "Şimali Koreya əsgərləri regionun azad edilməsində mühüm yardım göstəriblər".

Rusiya Xarici İşlər Nazirliyinin sözçüsü Mariya Zaxarova da bildirib ki, "Rusiya KXDR-dən olan dostlarını heç vaxt unutmayacaq".

"Reuters" ABŞ Dövlət Departamentinin sözçüsünə istinadən xəbər verib ki, Dövlət Departamenti Şimali Koreyanın müharibədə birbaşa iştirakından narahatdır və Pxenyanı Rusiyaya hərbi yardımı dayandırmağa çağırır.

Aprelin 29-da Binəqədi rayon Məhkəməsinin qərarı ilə hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərov barəsində seçilmiş həbs-qətimkan tədbirinin müddəti daha bir ay uzadılıb.

Həbs-qətimkan tədbirinin uzadılması üçün əsas arqument istintaqın yekunlaşmaması göstərilib.

Bundan öncə, martın 18-də Binəqədi rayon Məhkəməsinin qərarına əsasən, R.Səfərovun həbs müddəti mayın 3-dək uzadılmışdı.

7 yanvar

Rüfət Səfərovun anası onun ölkədən çıxışına qadağanın götürüldüyünü deyir

Həbsdə olan hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərovun anası Tahirə Tahirqızı ölkədən çıxışına məhdudiyyətin götürüldüyünü bildirir. Onun sözlərinə görə, yanvarın 7-də o, ağır xəstə olan həyat yoldaşı Eldar Sabiroğlu ilə birlikdə Türkiyəyə yola düşüb.

Onların artıq Türkiyədə olduğu bildirilir.

Məsələ ilə bağlı istintaqı aparan Daxili İşlər Nazirliyi ilə danışmaq mümkün olmayıb.

6 dekabr

Rüfət Səfərovun anası ifadəyə çağrılıb

Həbsdə olan hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərovun anası Tahirə Tahirqızı oğluna qarşı qaldırılan cinayət işi üzrə istintaqa çağırıldığını bildirib. Yanvarın 6-da o, şahid qismində ifadə vermək üçün Bakı şəhər Baş Polis İdarəsinə çağrılıb.

T.Tahirqızının sözlərinə görə, o, qanunvericiliyə uyğun olaraq ifadə verməkdən imtina edib və oğlunun şərləndiyini deyib: "Müstəntiqə ölkədən çıxmağıma qadağa qoyulması ilə bağlı sual verdim, amma heç bir cavab ala bilmədim".

Hüquq müdafiəçisinin anası vurğulayıb ki, həyat yoldaşı Parkinson xəstəliyindən əziyyət çəkir və hər yarım ildən bir Türkiyədə müayinədən keçir: "Yanvarın 7-də də müayinəyə getməli idik, amma ölkədən çıxışına qadağa qoyuldu. Amma ümid edirəm ki, oğlumun həbsinin sifarişçiləri humanizm göstərəcəklər və onun atasının xaricə getməsinə imkan verəcəklər".

T.Tahirqızının açıqlamasına istintaqdan münasibət almaq mümkün olmayıb.

Rüfət Səfərovun anasının ölkədən çıxışına 'stop' qoyulduğu deyilir

Həbsdə olan hüquq müdafiəçisi Rüfət Səfərovun anası Tahirə Tahirqızının ölkədən çıxışına məhdudiyyət qoyulduğu bildirilir. Bu barədə Səfərovun ailəsindən məlumat veriblər.

"Tahirə xanımın ölkədən çıxışına Daxili İşlər Nazirliyi qadağa qoyub. Tahirə xanım həyat yoldaşı Eldar Səfərovun Türkiyədə həkim müayinəsindən keçirilməsi üçün İstanbula getməli idi. Amma yanvarın 4-də onun çıxışına məhdudiyyət qoyulduğunu öyrənib. Rüfətin atası Eldar Səfərovun vəziyyəti kəskin şəkildə pisləşməsinə baxmayaraq, onu Türkiyəyə aparmaq, hələlik, mümkün olmayıb", - Səfərovlar ailəsindən deyiblər.

R.Səfərovun özü də saxlandığı təcridxanasından Daxili İşlər Nazirliyinə müraciət edib. O, anasının xəstə atası E.Səfərovla birlikdə ölkədən xaricə çıxmasına icazə verilmədiyini vurğulayaraq "nə etməyə çalışırsınız" deyə sual edib.

"Müdafiə Xətti" hüquq-müdafiə təşkilatının icraçı direktoru R.Səfərov ötən il, dekabrın 3-də axşam saatlarında saxlanıb. Ona qarşı Cinayət Məcəlləsinin 221.1 (xuliqanlıq), 178.3.2 (dələduzluq-külli miqdarda ziyan vurmaqla törədildikdə) və 127.2.3-cü (qəsdən sağlamlığa az ağır zərər vurma) maddəsi ilə ittiham irəli sürüldüyü açıqlanıb. Dekabrın 4-də Binəqədi rayon Məhkəməsi R.Səfərov barəsində 4 ay müddətinə həbs-qətimkan tədbiri seçib. O, ittihamları qurama sayır.

Xatırlatma

Zərdab rayon Prokurorluğunun keçmiş müstəntiqi R.Səfərov 2015-ci ilin sonunda Azərbaycan hakimiyyətini insan haqlarının pozulmasında və ölkədə qanunsuzluqlarda ittiham etdikdən sonra istefaya çıxıb. O bundan sonra rüşvət almaq ittihamı ilə həbs edilib. 2016-cı ilin sentyabrında Lənkəran Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin qərarı ilə 9 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Keçmiş müstəntiq ona qarşı irəli sürülən ittihamları rədd edib. 2019-cu ildə əfv sərəncamı ilə azadlığa çıxıb. Daha sonra o, hüquq müdafiəsi fəaliyyətinə başlayıb.

İranın Şəhid-Rəcai limanında aprelin 26-da baş vermiş partlayışda ölənlərin sayı 70-ə çatıb, mindən çox adam xəsarət alıb.

Daxili işlər naziri İsgəndər Momeni aprelin 28-də İran dövlət televiziyasına deyib ki, hadisəyə "təhlükəsizlik tədbirlərinə əməl edilməməsi və səhlənkarlıq" səbəb olub.

Limanın yerləşdiyi Hörmüzqan əyalətinin cənubunda böhranların idarə edilməsi ofisinin direktoru Mehrdad Həsənzadə dövlət televiziyasına bildirib ki, yaralıların əksəriyyəti artıq xəstəxanadan buraxılıb.

Aprelin 27-də, partlayışdan bir gün sonra, İranın fövqəladə halların idarə edilməsi üzrə xidmətinin sözçüsü Hüseyn Zəfəri bildirib ki, limandakı konteynerlərdə kimyəvi maddələrin düzgün saxlanılmaması partlayışa səbəb olub.

Açıq mənbə məlumatları göstərir ki, İran fevral və mart aylarında Çindən raket yanacağında istifadə edilən kimyəvi maddələri sözügedən limanda qəbul edib. Ancaq İran Müdafiə Nazirliyinin sözçüsü partlayış yerində hərbi məqsədlər üçün istifadə edilən hər hansı yükün, o cümlədən raket yanacağının saxlanıldığını təkzib edib.

"The New York Times" İran İslam İnqilabı Keşikçiləri Korpusu (SEPAH) ilə əlaqəli adı açıqlanmayan mənbəyə istinadən yazıb ki, partlayan maddə raket yanacağının əsas komponenti olan natrium-perxloratdır.

İnsidentlə bağlı rəsmilərə qarşı tənqidlərin artması fonunda tanınmış iranlı kinorejissor Cəfər Pənahi "xalqın suverenliyini bərpa etmək" üçün beynəlxalq nəzarət altında referendum keçirməyə çağırıb. Pənahi Instaqram səhifəsində partlayışı "təxminən yarım əsrdir İranı məhvə aparan rejimin dağılmasının simvolu" kimi təsvir edib.

Şahid-Rəcai limanı strateji Hörmüz boğazının yaxınlığında yerləşir, ölkənin konteyner yüklərinin böyük hissəsi burada emal olunur.

Səudiyyə Ərəbistanı Tacikistan və Özbəkistanı elektron turist vizası ala bilən ölkələr siyahısından çıxarıb.

e-Visa dövlət portalı vasitəsilə elektron vizalar turist səfərləri və ümrə (həcc) ziyarətləri üçün verilir.

Tacikistan və Özbəkistan vətəndaşlarının bu imkandan məhrum edilməsinin səbəbi aydın deyil. Qeyd olunur ki, bu kimi tədbirlər zəvvar səfərlərinə nəzarətin sərtləşdirilməsi ilə bağlı ola bilər. Aprelin 29-dan Məkkə və Mədinəyə yalnız xüsusi viza ilə daxil olmaq mümkün olacaq, turist vizalarının bu məqsədlə istifadəsi qadağan ediləcək.

Yeni qaydanı pozanlar üçün 2 min 700 dollar məbləğində cərimə, altı aya qədər həbs, deportasiya və 10 il müddətinə ölkəyə yenidən giriş qadağası nəzərdə tutulur.

"Biz ənənəvi olaraq beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində bir-birimizi dəstəkləyirik. Bu barədə bu gün də fikir mübadiləsi aparıldı və gələcək birgə əməkdaşlıq çərçivələri müzakirə edildi".

AZƏRTAC-ın xəbərinə görə, bu fikirləri aprelin 28-də prezident İlham Əliyev İran prezidenti Məsud Pezeşkian ilə mətbuata bəyanatında səsləndirib. O deyib ki, Birləşmiş Millətlər Təşkilatı (BMT), İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı, Qoşulmama Hərəkatı və digər təşkilatlar çərçivəsində onların nümayəndələri daim bir-birinin yanındadır.

M.Pezeşkianın da sözlərinə görə, onlar çalışacaqlar ki, əlaqələri güclü şəkildə davam etdirsinlər: "Biz bir çox məsələlərdə bir-birimizin təcrübəsini öyrənə bilərik".

İran prezidenti Məsud Pezeşkian Azərbaycana gəlib

İran İslam Respublikasının prezidenti Məsud Pezeşkian aprelin 28-də Azərbaycan Respublikasına rəsmi səfər edib.

Onun bu səfər çərçivəsində prezident İlham Əliyevlə görüşü nəzərdə tutulur. Görüşdə ikitərəfli əməkdaşlıq və regional məsələlərin müzakirəsi gözlənir.

Son illər İran-Azərbaycan münasibətlərində bir yaxınlaşma müşahidə edilir. Amma bundan əvvəlki illər hər iki ölkənin bir-birinin sərhədinə yaxın ərazidə hərbi təlimlər keçirməsi qarşılıqlı narazılıqlar doğurmuşdu. Hətta 2023-cü il yanvarın 27-də Azərbaycanın Tehrandakı səfirliyinə "Kalaşnikov" avtomatı ilə silahlı hücum da oldu. Hədisə nəticəsində səfirliyin bir əməkdaşının həlak olduğu, ikisinin isə xəsarət aldığı açıqlandı. Bundan sonra səfirliyin işçiləri Azərbaycana təxliyə edildi.

Ardınca da Azərbaycanda bir çox həbslər oldu. Saxlananlar ən müxtəlif ittihamlarla (ən çox da narkotiklə) üzləşsələr də, hökumətə yaxın media orqanlarında onlar "İran casusu" kimi təqdim edilirdilər. Hərçənd onların yaxınları bununla dini kəsimdən olan bir çox şəxslərin şərləndiyini dedilər.

Amma xüsusilə son bir ildə hər iki tərəfin rəsmiləri bir-biriləri ilə əməkdaşlığa dair fikirlər səsləndirirlər. Ötən ilin iyulunda Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin fəaliyyəti bərpa edilib.

General-leytenant Yaroslav Moskalikin öldürülməsi ilə bağlı İqnat Kuzin adlı şəxsə qarşı terrorçuluq ittihamı irəli sürülüb.

Rusiya Federal Təhlükəsizlik Xidməti aprelin 25-də Kuzinin həbs olunduğunu bəyan edib. Bildirilir ki, Ukrayna sakini olan Kuzinə partlayıcı qurğunu bu ölkənin təhlükəsizlik xidməti verib. O, həmin qurğunu Moskva ətrafındakı Balaşixa qəsəbəsində bir avtomobilə yerləşdirib. FSB iddia edir ki, bomba Moskalik yaxınlıqdan keçərkən Ukraynadan, uzaqdan idarə olunaraq partladılıb.

Ukrayna iddialarla ilə bağlı açıqlama verməyib.

Bu hadisə dekabrda sui-qəsd hadisəsinə oxşardır. Həmin vaxt da rusiyalı general-leytenant İqor Kirillov Moskvada yaşadığı binanın qarşısında səkiyə qoyulmuş elektrik skuterə yerləşdirilmiş bombanın partlaması nəticəsində həlak olub. Rusiya rəsmiləri həmin partlayışın da arxasında Ukraynanın dayandığını iddia edib.

25 aprel

Rusiyada general avtomobil partladılmasında öldü

Moskva vilayətinin Balaşixa şəhərində avtomobilin partladılması nəticəsində Rusiya Silahlı Qüvvələri Baş Qərargahının Baş Əməliyyat İdarəsinin rəis müavini Yaroslav Moskalik həlak olub.

Olayla bağlı qətl maddəsi ilə cinayət işi açılıb.

Telegram-kanalların məlumatına görə, hadisə səhər 10:40-da general park edilmiş "Volkswagen Golf" avtomobilinin yanından keçərkən baş verib.

İstintaqın ilkin məlumatına görə, qəlpələrlə doldurulmuş əldəqayırma partlayıcı qurğu işə düşüb.

MeydanTV-nin həbs olunan əməkdaşı Aytac Tapdıq nikaha daxil olmaq hüququnun pozulduğunu bildirir. Onun deməsinə görə, saxlandığı 1 saylı Bakı İstintaq Təcridxanasında nikaha daxil olmaq hüququ pozulur. "Yanvardan etibarən nikah üçün ərizə ilə müraciət etsəm də, zəruri prosedurlardan keçməyimə şərait yaradılmır", – A.Tapdıq öz məktubunda yazır.

Jurnalistin vurğulamasına görə, təcridxana rəhbərliyinə etdiyi müraciətdən 2 ay keçdikdən sonra cavab alıb ki, istintaq ona evlənməyə icazə vermir: "Saxta ittiham əsasında həbs edilməyim azmış kimi, heç bir rəsmiyyətə dayanmayan, qeybdən gələn səs nikah bağlamağıma veto qoyur. Bu qadağa həm mənim, həm də evlənmək istədiyim insan haqları və heyvan haqları müdafiəçisi Kamran Məmmədlinin fəaliyyətinə yönəlmiş təzyiqdir".

Jurnalist hüququnun bərpası üçün məhkəməyə müraciət edəcəyini vurğulayıb.

Hələlik, bu məktuba Penitensiar Xidmət və Daxili İşlər Nazirliyindən münasibət almaq mümkün olmayıb.

MeydanTV-nin əməkdaşları – Aynur Qənbərova (Elgünəş), Aysel Umudova, Natiq Cavadlı, Aytac Əhmədova (Tapdıq), Xəyalə Ağayeva və Ramin Cəbrayılzadə (Deko) dekabrın 6-dan həbsdədirlər. Onlarla yanaşı, Bakı Jurnalistika Məktəbinin direktor müavini Ülvi Tahirov da həbs olunub. Onların hər birinə qarşı Cinayət Məcəlləsinin 206.3.2-ci (qaçaqmalçılıq — qabaqcadan əlbir olan bir qrup şəxs tərəfindən törədildikdə) maddəsi ilə ittiham irəli sürülüb.

Adları çəkilən şəxslərdən başqa, fevralda daha üç jurnalist də "Meydan TV" ilə bağlı cinayət işi üzrə həbs olunub. Fevralın 4-də Şəmşad Ağayev, fevralın 20-də Nurlan Qəhrəmanlı (Libre), fevralın 28-də isə Fatimə Mövlamlı saxlanılıb.

Jurnalistlər özlərini təqsirli bilmir, qaçaqmalçılıq ittihamının saxta olduğunu, peşə fəaliyyətlərinə görə cəzalandırıldıqlarını deyirlər.

Heyvan haqları fəalı Kamran Məmmədli ötən ilin dekabrında onun ölkədən çıxışına qadağa qoyulduğunu acılamışdı. Onun AzadlıqRadiosuna bildirməsinə görə, dekabrın 2-də səhər saatlarında Tbilisiyə uçmaq istəyib: "... Mənə bildirdi ki, Daxili İşlər Nazirliyi ölkədən çıxışıma qadağa qoyub. Səbəb barədə bir söz deyilmədi".

K.Məmmədli hesab edir ki, qadağa COP29-dakı aksiyasına görədir: "İyul ayında ölkədən çıxıb qayıtmışdım, problem yaşamamışdım".

Onda onun dediklərinə Daxili İşlər Nazirliyindən münasibət öyrənmək mümkün olmamışdı.

K.Məmmədli noyabrın 15-də Bakıda BMT iqlim konfransının 29-cu sessiyası (COP29) zamanı etiraz aksiyası keçirmişdi. O, üzərində "Sahibsiz itləri vurmağı dayandırın" yazılmış plakat qaldırmışdı. O, həmin vaxt oradan kənarlaşdırılsa da, saxlanmamışdı.

Xatırlatma

2023-cü ilin noyabrından başlayaraq Azərbaycanda qruplar halında 30-dan çox jurnalist, ictimai fəal qaçaqmalçılıq ittihamı ilə həbs edilib. Onlar ittihamla razılaşmır, bunu peşə fəaliyyətləri və siyasi sifarişlə izah edirlər. Sonradan onlardan bir çoxunun ittihamı ağırlaşdırılıb.

Yerli hüquq-müdafiə təşkilatlarının hazırladığı siyahılara görə, indi Azərbaycan həbsxanalarında 300-dən çox siyasi məhbus var. Rəsmilərsə, bir qayda olaraq, vurğulayırlar ki, ölkədə heç kim peşə fəaliyyəti ilə bağlı, siyasi əsaslarla həbs edilmir. Onlar iddia edirlər ki, həmin siyahılarda adları yer alanlar törətdikləri əmələ görə məsuliyyətə cəlb ediliblər.

İrakli Qaribaşvili hakim "Gürcü arzusu" partiyasının sədri postunu tərk edərək siyasətdən gedir. O, bu barədə xüsusi brifinqdə məlumat verib: "Siyasətə qayıdıb əvvəlcə müdafiə naziri, sonra ikinci dəfə baş nazir təyin olunanda və, nəhayət, partiyanın sədri seçiləndə mənə tapşırılmış şərəfli missiyanı, demək olar, yerinə yetirdim".

Qaribaşvili bundan sonra özəl sektorda fəaliyyətini davam etdirəcəyini, təfərrüatların daha sonra açıqlanacağını bildirib. O, partiya sədri postuna kimin keçəcəyini açıqlamayıb.

Qaribaşvili "Gürcü arzusu"na müxalifət olaraq yenidən siyasətə qayıtma ehtimalını rədd edib.

İ.Qaribaşvili 2024-cü il fevralın 1-də hakim partiyanın sədri seçilmişdi. O, 2021-2024-cü illərdə Gürcüstanın baş naziri olub, bu vəzifəni 2013-2015-ci illərdə də tutub.

Aprelin 24-də dərc olunan bəyanatında ABŞ prezidenti Donald Tramp 1915-ci ildə ermənilərin qətlə yetirilməsini "soyqırımı" kimi təsvir etməkdən imtina edib. Bu, əvvəlki prezident Co Baydenin siyasəti ilə ziddiyyət təşkil edir və ABŞ-dəki erməni diasporu tərəfindən sərt tənqid olunub.

Tramp bəyanatında bunun əvəzinə erməni dilində "Meds Yeqhern" (Böyük Cinayət) ifadəsini işlədib.

"Bu gün biz Meds Yeqherni anırıq və XX əsrin ən dəhşətli fəlakətlərindən birində əziyyət çəkən o gözəl ruhların xatirəsini yad edirik. 1915-ci ildən başlayaraq Osmanlı İmperiyasının son illərində bir milyon yarım erməni sürgünə göndərildi və onlar ölümə doğru yürüdü. Bu Anım Günündə biz yenidən Amerikada və bütün dünyadakı Böyük Erməni İcmasına qoşularaq, həlak olan çoxlu sayda insan üçün yas tuturuq", – prezident Trampın bəyanatında bildirilib.

Tramp prezidentliyinin ilk müddətində də "soyqırımı" sözünü işlətməkdən çəkinmiş və əvvəlki ABŞ prezidentlərinin nümunəsini izləmişdi. Lakin Bayden bütün prezidentliyi müddətində 1915-ci il hadisələrini açıq şəkildə "soyqırımı" adlandırıb.

Ermənistan Milli Komitəsi (ANCA) bildirib ki, Tramp "Amerikanın erməni soyqırımını tanımasından və yad etməsindən utancverici şəkildə geri çəkilib". Amerika Erməni Assambleyası isə bəyan edib ki, bu, "ABŞ-nin siyasətində dəyişiklik anlamına gəlmir, çünki qanunverici və məhkəmə orqanları artıq tarixi faktları açıq şəkildə təsdiqləyiblər".

Aİ də bəyanatdan "soyqırımı" sözünü çıxarıb

Ermənistan baş naziri Nikol Paşinyan isə aprelin 24-dəki bəyanatında 1915-ci il hadisələrinin təşkilatçılarını və icraçılarını açıq şəkildə qınamayıb. "Bu gün biz 1915-ci ildən etibarən baş vermiş qırğınlar və kütləvi deportasiyalar nəticəsində həyatını itirən Erməni soyqırımının günahsız qurbanlarını yad edirik", –Paşinyan bildirib. O, həmçinin 1915-ci il hadisələrinə istinad edərək "soyqırımı" ifadəsindən çox, "Meds Yeqhern" ifadəsini vurğulayıb.

Avropa İttifaqının (Aİ) Ermənistanın Azərbaycanla sərhədindəki monitorinq missiyası isə 1915-ci il hadisələri ilə bağlı paylaşımından "soyqırımı" sözünü çıxarıb.

Aİ Mülki Missiyasının X sosial media hesabında yerləşdirilən bəyanatının ilkin variantında "erməni soyqırımı qurbanları" yazılıb, lakin bu ifadə az sonra "1915-1923-cü illərin erməni qurbanları" ilə əvəzlənib.

Aİ orqanları və rəsmiləri məsələ ilə bağlı ictimai bəyanatlarında "soyqırımı" sözünü işlətməyiblər.

Rusiya XİN sözçüsü Mariya Zaxarova isə keçirdiyi brifinqdə deyib ki, "Rusiya soyqırımı tanıyan ilk ölkələrdən biri olub".

"Rusiyada biz həmişə qardaş erməni xalqının dərdini öz kədərimiz kimi qəbul etmişik", - Zaxarova vurğulayıb.